Ar gyfer beth mae PIP

Gall Taliad Annibyniaeth Personol helpu gyda chostau byw ychwanegol os oes gennych:

  • gyflwr iechyd corfforol neu feddyliol neu anabledd hirdymor
  • anhawster yn gwneud tasgau bob dydd penodol neu symud o gwmpas oherwydd eich cyflwr

Gallwch gael PIP hyd yn oed os ydych yn gweithio, gyda chynilion neu’n cael y rhan fwyaf o fudd-daliadau eraill.

Gallwch hefyd ddarllen am PIP yn Saesneg (English).

Sut mae PIP yn gweithio

Mae 2 ran i PIP:

  • rhan bywyd bob dydd – os ydych angen cymorth gyda thasgau bywyd bob dydd
  • rhan symudedd – os ydych angen cymorth gyda symud o gwmpas

Mae p’un a ydych yn cael un elfen neu ddwy a beth fyddwch yn ei gael yn dibynnu ar ba mor anodd rydych yn cael tasgau bob dydd a symud o gwmpas.

Os ydych yn agosáu at ddiwedd oes (er enghraifft, oherwydd salwch sy’n cyfyngu ar fywyd), byddwch yn cael y rhan bywyd bob dydd yn awtomatig. Bydd p’un a ydych yn cael yr elfen symudedd yn dibynnu ar eich anghenion. Darganfyddwch fwy am sut i wneud cais a faint fyddwch yn ei gael os ydych yn agosáu at ddiwedd oes.

Y rhan bywyd bob dydd

Gallech gael y rhan bywyd bob dydd o PIP os ydych angen help gyda phethau fel:

  • paratoi bwyd
  • bwyta ac yfed
  • rheoli eich meddyginiaethau neu driniaethau
  • ymolchi a chael bath
  • defnyddio’r toiled
  • gwisgo a dadwisgo
  • darllen
  • rheoli eich arian
  • cymdeithasu a bod o gwmpas pobl eraill
  • siarad, gwrando a deall

Rhan Symudedd

Efallai y gallwch gael y rhan symudedd o PIP os ydych angen cymorth gyda:

  • gweithio allan llwybr a’i ddilyn
  • symud o gwmpas yn gorfforol
  • gadael eich cartref

Nid oes rhaid i chi gael anabledd corfforol i gael y rhan symudedd. Efallai y gallwch hefyd fod yn gymwys os ydych ag anhawster symud o gwmpas oherwydd cyflwr iechyd gwybyddol neu feddyliol, megis pryder.

Sut mae anhawster gyda thasgau yn cael ei asesu

Bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) yn asesu pa mor anodd y mae tasgau bob dydd a symudedd i chi eu cyflawni. Ar gyfer pob tasg byddant yn edrych ar:

  • os allwch ei gwneud yn ddiogel
  • pa mor hir y mae’n ei chymryd i chi
  • pa mor hir mae’ch cyflwr yn effeithio ar y gweithgaredd hwn
  • p’un a ydych angen cymorth i’w gwneud, gan berson neu ddefnyddio offer ychwanegol

Gallai eich gofalwr gael Lwfans Gofalwr os ydych ag anghenion gofal sylweddol.

Help gyda PIP

Os ydych angen cymorth i ddeall neu wneud cais am PIP gallwch:

Os ydych chi’n byw yn yr Alban

Mae angen i chi wneud cais am Daliad Anabledd Oedolion (ADP) yn lle PIP.

Os ydych chi’n symud o’r Alban i Loegr neu Gymru

Os ydych chi’n cael ADP ac yn symud o’r Alban i Gymru neu Loegr, mae’n rhaid i chi:

Bydd eich ADP yn stopio 13 wythnos ar ôl i chi symud - gwnewch gais am PIP cyn gynted â phosib ar ôl symud neu gallai taliadau gael eu heffeithio.

Os ydych chi’n symud o Gymru neu Loegr i’r Alban

Os ydych chi’n cael PIP ac yn symud o Gymru neu Loegr i’r Alban, mae’n rhaid i chi ddweud wrth DWP. Cewch eich symud i ADP yn awtomatig.

Os ydych yn aros am ganlyniad cais am PIP, mae’n rhaid i chi ddweud wrth DWP a gwneud cais am ADP.

Os cewch Lwfans Byw i’r Anabl (DLA)

Mae Lwfans Byw i’r Anabl (DLA) yn cael ei ddisodli gan PIP i’r rhan fwyaf o oedolion. Byddwch yn parhau i gael DLA os:

  • ydych o dan 16 oed
  • cawsoch eich geni ar neu cyn 8 Ebrill 1948

Os cawsoch eich geni ar ôl 8 Ebrill 1948, bydd DWP yn eich gwahodd i wneud cais am PIP. Nid oes angen i chi wneud unrhyw beth nes bydd DWP yn ysgrifennu atoch am eich DLA oni bai fod eich amgylchiadau’n newid.