Defnyddio atwrneiaeth arhosol
Pan ddaw atwrneiaeth arhosol i ben
Gall atwrneiaeth arhosol (LPA) ddod i ben mewn sawl ffordd. Fel arfer daw i ben oherwydd bod y rhoddwr wedi marw. Rhaid i chi roi gwybod am farwolaeth rhoddwr i Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus (OPG).
Mae yna hefyd ffyrdd y gall LPA ddod i ben tra bydd rhoddwr dal yn fyw.
Rhoi’r gorau i weithredu cyn i’r rhoddwr farw
Gallwch ddewis rhoi’r gorau i weithredu fel atwrnai – gelwir hyn weithiau yn ‘ildio atwrneiaeth’.
Hefyd, ceir rhai achosion lle mae’r gyfraith yn ei gwneud yn ofynnol i chi roi’r gorau i weithredu fel atwrnai.
Os byddwch yn rhoi’r gorau i weithredu fel atwrnai, bydd unrhyw atwrneiod wrth gefn a restrir yn yr LPA yn cymryd eich lle.
Os nad oes rhai wrth gefn ar gael, gall fod ffyrdd eraill o helpu’r rhoddwr i wneud penderfyniadau.
Os ydych chi’n dewis rhoi’r gorau i weithredu
Llenwch ac anfonwch ffurflen hysbysu at:
-
y rhoddwr - os nad yw’r LPA wedi’i chofrestru
-
y rhoddwr ac OPG (i’r cyfeiriad ar y ffurflen) - os yw’r LPA wedi’i chofrestru
-
unrhyw atwrneiod eraill a benodir ar yr LPA
Pan fydd yn rhaid i chi roi’r gorau i weithredu fel atwrnai
Rhaid i chi roi’r gorau i weithredu fel atwrnai:
-
os bydd y rhoddwr yn tynnu eich enw oddi ar eu LPA - a elwir weithiau yn ‘diddymu atwrnai’
-
os byddwch yn colli galluedd meddyliol ac yn methu â gwneud penderfyniadau mwyach
-
rydych yn atwrnai ar gyfer eiddo a materion ariannol a’ch bod yn mynd yn fethdalwr neu’n destun gorchymyn rhyddhad dyledion
-
rydych yn briod â’r rhoddwr neu mewn partneriaeth sifil ag ef/â hi a’ch bod yn cael ysgariad neu ddirymiad (oni bai bod yr LPA yn dweud y gallwch barhau i weithredu fel atwrnai)
-
rydych yn atwrnai ar y cyd ac mae’r atwrnai arall yn rhoi’r gorau i weithredu, oni bai bod yr LPA yn dweud y gallwch barhau i wneud penderfyniadau
Pan fydd y rhoddwr yn terfynu’r LPA
Gall y rhoddwr ddod â’r LPA i ben os oes ganddynt alluedd meddyliol i wneud y penderfyniad hwnnw.
Bydd angen iddynt anfon y canlynol i Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus (OPG):
- yr LPA wreiddiol
- datganiad ysgrifenedig o’r enw ‘gweithred diddymu’
Gweithred diddymu
Defnyddiwch y geiriad canlynol ar gyfer y weithred diddymu. Rhowch y manylion perthnasol yn y cromfachau sgwâr.
“Gwneir y weithred diddymu hon gan [enw’r rhoddwr] o [cyfeiriad y rhoddwr].
1: Mi wnes i ganiatáu atwrneiaeth arhosol ar gyfer eiddo a materion ariannol/iechyd a lles (dilëwch fel sy’n briodol) ar [dyddiad llofnodi’r atwrneiaeth arhosol gan y rhoddwr] yn penodi [enw’r atwrnai cyntaf] o [cyfeiriad yr atwrnai cyntaf] a [enw’r ail atwrnai] o [cyfeiriad yr ail atwrnai] i weithredu fel fy atwrnai/atwrneiod.
2: Rwy’n diddymu’r atwrneiaeth arhosol a’r awdurdod a roddwyd ganddi.
Llofnodwyd a’i danfon fel gweithred [llofnod y rhoddwr]
Dyddiad llofnodi [dyddiad]
Tystiwyd gan [llofnod tyst]
Enw llawn y tyst [enw’r tyst]
Cyfeiriad y tyst [cyfeiriad y tyst]”