Cofrestru ystâd fel cynrychiolydd personol
Defnyddiwch y gwasanaeth ar-lein i gofrestru ystâd person ymadawedig os ydych yn ysgutor, yn weinyddwr neu’n gynrychiolydd personol.
Pwy ddylai gofrestru
Os ydych yn ysgutor, yn weinyddwr neu’n gynrychiolydd personol, bydd angen i chi gofrestru ystâd os yw’r canlynol yn berthnasol:
- mae’r ystâd yn werth mwy na £2.5 miliwn ar ddyddiad y farwolaeth
- mae gwerth asedion a werthir gan y cynrychiolydd personol mewn blwyddyn dreth dros £500,000
- mae cyfanswm y Dreth Incwm a’r Dreth Enillion Cyfalaf sy’n ddyledus ar gyfer y cyfnod rhwng dyddiad y farwolaeth a dyddiad setlo’r ystâd (y ‘cyfnod gweinyddu’) yn fwy na £10,000
Pan fyddwch yn cofrestru, byddwch yn cael Cyfeirnod Unigryw y Trethdalwr (UTR) er mwyn i chi allu llenwi Ffurflen Dreth Ymddiriedolaeth ac Ystâd.
Mae ffordd wahanol o gofrestru os ydych yn asiant sy’n gweithredu ar ran ystâd.
Pryd i ddefnyddio trefniadau anffurfiol
Dylech ddefnyddio trefniadau anffurfiol os nad oes angen i chi gofrestru’r ystâd, a bod gan yr ystâd dreth i’w thalu.
Does dim angen cofrestru nac anfon datganiad os nad oes gan yr ystâd unrhyw incwm trethadwy neu enillion trethadwy, ar yr amod nad oes angen i chi wneud cais am ryddhad neu ddewisiad.
Hyd at 5 Ebrill 2024, os mai llog o gyfrif banc oedd yr unig incwm a gafodd yr ystâd yn ystod y cyfnod gweinyddu, a hynny’n llai na £500, nid oes rhaid i chi roi gwybod i CThEF am incwm yr ystâd.
O 6 Ebrill 2024 ymlaen, os bydd gan ystâd unrhyw fath o incwm hyd at £500, ni fydd angen talu Treth Incwm ar yr incwm hwnnw wrth iddo godi. Os bydd yr incwm yn mynd heibio’r trothwy hwnnw, bydd treth yn daladwy ar y swm llawn.
Bydd y swm sy’n rhydd o dreth, sef £500, yn berthnasol i’r canlynol:
- pob blwyddyn dreth o’r gweinyddu
- pob math o incwm, ar ôl didynnu incwm o ISA gan ei fod yn dal i fod yn esempt ar ôl i berson farw hyd nes bod y cyfrif yn cau, neu hyd at 3 blynedd wedi’r farwolaeth
Pryd i gofrestru
Cofrestrwch yr ystâd erbyn 5 Hydref ar ôl y flwyddyn dreth pan mae’r ystâd yn dechrau cael incwm, neu pan mae ganddi enillion cyfalaf lle y mae treth yn agored i Dreth Incwm neu Dreth Enillion Cyfalaf.
Er enghraifft, os cafodd eich ystâd rywfaint o log am y tro cyntaf ym mis Mai 2023 (sef blwyddyn dreth 2023 i 2024) a daeth yn agored i Dreth Incwm arno, bydd angen i chi gofrestru erbyn 5 Hydref 2024 (sef blwyddyn dreth 2024 i 2025).
Yr hyn y bydd ei angen arnoch
Manylion y cynrychiolydd personol
Bydd angen i chi ddarparu eich:
- enw
- cyfeiriad gohebu
- rhif Yswiriant Gwladol (os ydych yn ddinesydd o’r DU)
- cyfeiriad e-bost
- rhif ffôn
- dyddiad geni
Os nad ydych yn gwybod eich rhif Yswiriant Gwladol, bydd angen i chi roi:
- manylion eich pasbort (y rhif a’r dyddiad dod i ben)
- eich cyfeiriad
Manylion am y person sydd wedi marw
Bydd angen i chi roi ei:
- enw
- cyfeiriad diwethaf
- dyddiad geni
- dyddiad marwolaeth
- rhif Yswiriant Gwladol (os oedd yn ddinesydd o’r DU)
Blynyddoedd o rwymedigaeth treth
Bydd angen i chi ddewis y blynyddoedd treth y mae angen Ffurflen Dreth ar gyfer:
- Treth Incwm
- Treth Enillion Cyfalaf
- Treth Incwm a Threth Enillion Cyfalaf fel ei gilydd
Sut i gofrestru
Cyn y gallwch gofrestru ystâd, mae angen i chi gael Dynodydd Defnyddiwr (ID) a chyfrinair ar gyfer Porth y Llywodraeth. Os nad oes gennych y manylion mewngofnodi hyn, gallwch eu creu y tro cyntaf i chi gofrestru.
Bydd angen y canlynol arnoch:
- cyfeiriad e-bost (bydd hyn yn gysylltiedig â chyfrif Porth y Llywodraeth yr ystâd)
- eich enw llawn
Mae’n rhaid i chi ddewis cyfrif Porth y Llywodraeth ar gyfer Sefydliad er mwyn cofrestru.
Bydd arnoch angen Dynodydd Defnyddiwr (ID) newydd ar gyfer Porth y Llywodraeth ar gyfer pob ystâd yr ydych yn ei chofrestru.
Gall gwasanaethau CThEM fod yn araf yn ystod adegau prysur. Gwiriwch a oes problemau gyda’r gwasanaeth hwn.
Ar ôl i chi gofrestru
Byddwn yn anfon UTR atoch, fel arfer cyn pen 15 diwrnod gwaith. Bydd angen yr UTR arnoch i ddechrau cyflwyno Ffurflenni Treth Hunanasesiad. Gallwch wneud hyn drwy naill ai:
- prynu meddalwedd i’w hanfon yn electronig erbyn 31 Ionawr
- llenwi ffurflen bapur SA900 a’i phostio i CThEM erbyn 31 Hydref (3 mis yn gynharach)
Ar ôl i chi anfon eich Ffurflen Dreth, bydd CThEM yn rhoi gwybod i chi faint sydd ar yr ystâd. Bydd angen i chi dalu’r bil Hunanasesiad erbyn y dyddiad cau.
Gwneud newidiadau i fanylion yr ystâd
Gallwch reoli manylion eich ystâd os oes angen i chi:
- newid gwybodaeth am yr ystâd
- awdurdodi asiant
- cau ystâd
Diweddarwyd ddiwethaf ar 6 April 2024 + show all updates
-
Dates under 'When to register' section have been updated. Information added to 'When to use informal arrangements' section.
-
We have updated the dates under 'When to register' as part of annual uprating.
-
Welsh translation has been added.
-
First published.