Trefniadau diogelu ar gyfer elusennau ac ymddiriedolwyr
Dysgwch am eich cyfrifoldebau i gadw pawb sy'n dod i gysylltiad â'ch elusen yn ddiogel rhag niwed: mae hyn yn cynnwys gwirfoddolwyr, staff a buddiolwyr.
Applies to England and Wales
Trefniadau diogelu ar gyfer elusennau ac ymddiriedolwyr
Mae gan bob elusen gyfrifoldeb i sicrhau nad ydynt yn achosi niwed i unrhyw un sy’n cysylltu â nhw. Mae gan elusennau sy’n gweithio â phlant neu oedolion sydd mewn perygl gyfrifoldebau ychwanegol.
Fel ymddiriedolwr, mae’n rhaid i chi sicrhau bod eich elusen yn cyflawni’r cyfrifoldeb hwn. Hyd yn oed os ydych chi’n dirprwyo rhai gweithgareddau i arweinydd neu grŵp diogelu, chi sydd â’r cyfrifoldeb cyffredinol. Byddwch yn gweld dolen i’n canllawiau manylach ar ddiwedd y crynodeb hwn.
Mae niwed a chamdrin yn cael effaith ddinistriol. Mae diwylliant diogelu cryf yn golygu:
- eich bod yn amddiffyn pobl
- eich bod yn lleihau’r risgiau o unrhyw niwed neu gamdrin
- bod gan bawb ffydd y bydd eu pryderon yn cael eu trin yn briodol
- bod pawb yn yr elusen yn deall eu rôl
Mae’n rhaid i bob ymddiriedolwr sicrhau bod ei elusen yn gwneud y 5 gweithred hyn:
Adnabod a rheoli risgiau
Mae’n rhaid i bob elusen adnabod unrhyw risgiau diogelu y mae’n rhaid iddi eu rheoli. Gallai’r rhain ddibynnu ar:
- bwy y mae eich elusen yn gweithio â nhw
- ble y mae’n gweithredu
- yr hyn mae’n ei wneud
Gweithredu
Adnabod risgiau diogelu eich elusen. Defnyddiwch ein canllawiau manwl i’ch helpu i adnabod a mynd i’r afael â risgiau sy’n gysylltiedig â:
- gweithio â phlant a phobl ifanc
- gweithio ag oedolion sydd mewn perygl
- gweithredu ar-lein
- gweithio â chyrff eraill
- gweithio dramor
- atal camdrin terfysgol
Cael polisïau ac arferion addas ar waith
Mae’n rhaid i’ch elusen gael polisïau diogelu cryf y mae pawb yn eu deall a’u defnyddio.
Dylai’r rhain gynnwys sicrhau bod pawb yn gwybod sut i adnabod ac adrodd am bryder neu ddigwyddiad.
Gweithredu
Gwiriwch pryd y gwnaethoch adolygu eich polisïau ac arferion ddiwethaf. Os oes blwyddyn wedi mynd heibio ers hynny, mae angen i chi eu hadolygu fel mater o flaenoriaeth.
Cynnal gwiriadau angenrheidiol
Mae’n rhaid i chi sicrhau bod ymddiriedolwyr, gwirfoddolwyr a staff yn addas i weithredu yn eu rolau trwy gynnal gwiriadau perthnasol. Gallai’r rhain gynnwys gwirio bylchau yn hanes gwaith pobl, canolwyr a chynnal gwiriadau DBS.
Gweithredu
Ewch i’r DBS i gael gwybodaeth am lefelau’r gwiriadau sydd ar gael i sicrhau bod eich elusen yn cael yr holl wiriadau perthnasol.
Amddiffyn eich gwirfoddolwyr a’ch staff
Mae hyn yn cynnwys cael polisïau eglur ynghylch:
- bwlio ac aflonyddu a
- chwythu’r chwiban.
Mae’n rhaid i chi gael yswiriant addas mewn grym hefyd.
Gweithredu
Sicrhewch fod eich gwirfoddolwyr a’ch staff yn gwybod sut i godi unrhyw bryderon bwlio neu aflonyddu.
Ymdrin â digwyddiadau ac adrodd amdanynt yn briodol
Mae’n rhaid i chi ddilyn eich polisïau a gweithdrefnau bob tro wrth ymdrin â digwyddiadau neu honiadau cam-drin. Dylai hyn gynnwys:
- trafod a chofnodi mewn ffordd ddiogel a chyfrifol
- gweithredu’n gyflym, gan sicrhau eich bod yn atal neu’n lleihau unrhyw niwed neu ddifrod ychwanegol
- adrodd i’r holl asiantaethau perthnasol
Gweithredu
Defnyddiwch Ymdrin â honiadau diogelu mewn elusen am gymorth.
Cymorth ychwanegol
Darllenwch ragor o ganllawiau diogelu manwl gan y Comisiwn Elusennau.
Os ydych chi’n adolygu eich trefniadaeth diogelu cyfredol, neu ond yn dechrau arni, gallwch hefyd ddefnyddio’r adnoddau canlynol am gymorth:
Adnodd diogelu NCVO neu ‘Llywodraethu da ar gyfer diogelu’ Bond.