Cael hawliau eiddo deallusol: cam wrth gam
Diweddarwyd 10 Hydref 2025
© Hawlfraint y Goron 2025
Mae'r cyhoeddiad hwn wedi'i drwyddedu o dan delerau Trwydded Agored y Llywodraeth v3.0 ac eithrio ble nodir yn wahanol. I weld y drwydded hon, ewch i nationalarchives.gov.uk/doc/open-government-licence/version/3 neu ysgrifennwch at y Tîm Polisi Gwybodaeth, Yr Archifau Gwladol, Kew, Llundain TW9 4DU, neu anfonwch e-bost at: psi@nationalarchives.gov.uk.
Lle byddwn wedi nodi unrhyw wybodaeth am hawlfraint trydydd parti, bydd angen i chi gael caniatâd gan ddeiliaid yr hawlfraint dan sylw.
Mae'r cyhoeddiad hwn ar gael yn https://www.gov.uk/government/publications/get-intellectual-property-right-step-by-step/cael-hawliau-eiddo-deallusol-cam-wrth-gam
1. Gwiriwch a yw gwneud cais am eiddo deallusol yn iawn i chi
| Beth yw eiddo deallusol |
| Diogelu eich eiddo deallusol |
| Dylech gael cyngor cyn i chi benderfynu gwneud cais. Mae llawer o gyngor am ddim ar gael a gallai arbed amser ac arian i chi wrth gyflwyno cofrestriad diystyr. |
| Cael help i benderfynu a oes angen i chi wneud cais |
2. Gwiriwch fod eich eiddo deallusol yn bodloni’r meini prawf
Nodau masnach
| Dylech wirio bod eich nod masnach yn bodloni’r rheolau. Bydd eich cais yn cael ei wrthod os nad yw’n gwneud hynny ac ni fyddwch yn derbyn ad-daliad. |
| Gwiriwch reolau nodau masnach |
| Gwyliwch fideo byr am nodau masnach (2 funud) |
Patentau
| Dylech wneud yn siŵr bod eich dyfais yn batentadwy cyn i chi ddechrau. Mae yna rai pethau na allwch gael patent ar eu cyfer. |
| Gwiriwch reolau patent |
| Gwyliwch fideo byr am batentau (2 funud) |
Dyluniadau
| Rhaid i’ch dyluniad fod yn newydd. Dylech wirio’r hyn na allwch ei gofrestru fel dyluniad cyn i chi wneud cais. |
| Gwirio rheolau dylunio |
| Gwyliwch fideo byr am ddyluniadau (2 funud) |
Hawlfraint
| Rydych chi’n cael amddiffyniad hawlfraint yn awtomatig - does dim rhaid i chi wneud cais na thalu ffi. Gallwch wirio beth rydych chi’n cael amddiffyniad hawlfraint yn awtomatig amdano. |
| Gwirio sut mae hawlfraint yn diogelu eich gwaith |
| Gwyliwch fideo byr am hawlfraint (2 funud) |
3. Gwiriwch a yw patent, nod masnach neu ddyluniad tebyg eisoes yn bodoli
| Efallai na fyddwch yn gallu cael eich eiddo deallusol neu efallai y cewch eich herio os byddwch yn gwneud cais am eiddo deallusol sydd eisoes yn bodoli |
| Chwiliwch am nod masnach |
| Chwiliwch am batent |
| Chwiliwch am ddyluniad |
4. Paratowch eich cais
Nodau masnach
| Mae angen i chi benderfynu pa ddosbarthiadau nodau masnach i wneud cais amdanynt |
| Penderfynwch pa ddosbarthiadau nodau masnach sydd eu hangen arnoch |
Patentau
| Rhaid i gais am batent gynnwys disgrifiad, hawliadau a chrynodeb |
| Paratowch eich cais am batent |
Dyluniadau
| Rhaid i chi baratoi darluniau manwl o’ch dyluniad |
| Paratowch eich darluniau dylunio |
5. Gwneud cais i amddiffyn eich eiddo deallusol
| Gwneud cais am nod masnach - £170 am nod masnach gydag un dosbarth, £50 am bob dosbarth ychwanegol wrth wneud cais ar-lein |
| Gwneud gais am batent - o leiaf £310 wrth wneud cais ar-lein |
| Gwneud cais am ddyluniad |
Wrth wneud cais ar-lein:
£50 am un dyluniad
£70 ar gyfer hyd at 10 dyluniad
£90 ar gyfer hyd at 20 o ddyluniadau
£110 ar gyfer hyd at 30 o ddyluniadau
£130 ar gyfer hyd at 40 o ddyluniadau
£150 ar gyfer hyd at 50 o ddyluniadau
Rhybudd
Efallai y byddwch yn derbyn anfoneb gamarweiniol gan drydydd parti sy’n gofyn am daliad am wasanaeth sy’n gysylltiedig â nod masnach, dyluniad, neu batent. Peidiwch â’u talu.