Absenoldeb a Thâl ar y Cyd i Rieni: arweiniad i gyflogwyr
Dechrau Absenoldeb ar y Cyd i Rieni
Er mwyn i Absenoldeb ar y Cyd i Rieni (SPL) ddechrau, rhaid i’r fam neu’r mabwysiadwr wneud un o’r canlynol:
- dod â’i gyfnod mamolaeth neu fabwysiadu i ben drwy ddychwelyd i’r gwaith
- rhoi ‘hysbysiad rhwymol’ i chi (penderfyniad na ellir ei newid fel arfer) o’r dyddiad y bydd yn dod â’i gyfnod mamolaeth neu fabwysiadu i ben
- dod â thâl mamolaeth neu Lwfans Mamolaeth i ben (os nad oes ganddynt hawl i absenoldeb mamolaeth, er enghraifft maent yn weithiwr asiantaeth neu’n hunangyflogedig)
Rhaid i fam gymryd isafswm o 2 wythnos o absenoldeb mamolaeth yn dilyn yr enedigaeth (4 os yw’n gweithio mewn ffatri).
Rhaid i’r rhiant mabwysiadol sy’n cael Tâl Mabwysiadu Statudol gymryd o leiaf 2 wythnos o absenoldeb mabwysiadu. Gellir ei gymryd o ddiwrnod y lleoliad, neu hyd at 14 diwrnod cyn i’r lleoliad ddechrau.
Rhaid i’r fam roi rhybudd i chi (o leiaf 8 wythnos) i ddod â’i thâl mamolaeth i ben, neu ofyn i’r Ganolfan Byd Gwaith ddod â’i Lwfans Mamolaeth i ben. Rhaid i fabwysiadwyr roi rhybudd i chi i ddod â’u tâl mabwysiadu i ben.
Gall SPL ddechrau i’r partner tra bod y fam neu’r mabwysiadwr yn dal i fod ar absenoldeb mamolaeth neu fabwysiadu os yw wedi cael rhybudd rhwymol i ddod â’i habsenoldeb i ben (neu ei thâl os nad oes ganddi hawl i absenoldeb).
Enghraifft Mae mam a’i phartner ill dau yn gymwys i gael SPL.
Mae’r fam yn mynd ar absenoldeb mamolaeth o 10 wythnos cyn i’w baban gael ei eni. Mae’n penderfynu y bydd yn cymryd 16 wythnos o absenoldeb mamolaeth ac yn rhoi rhybudd i chi.
Gan fod y fam wedi rhoi rhybudd rhwymol, gall ei phartner ddechrau SPL cyn gynted ag y bydd y baban wedi’i eni (cyn belled â’i fod wedi rhoi o leiaf 8 wythnos o rybudd).
Yr hyn y mae’n rhaid i’r cyflogai wneud
Rhaid i’r cyflogai roi rhybudd ysgrifenedig i chi os yw am ddechrau SPL neu Dâl Statudol ar y Cyd i Rieni (ShPP). Gall wneud hyn gan ddefnyddio ffurflenni a grëwyd gan y Gwasanaeth Cynghori, Cymodi a Chyflafareddu (Acas).
Ar ôl cael y rhybudd hwn, gallwch ofyn am:
- gopi o dystysgrif geni’r plentyn
- enw a chyfeiriad cyflogwr y partner
Mae gennych 14 diwrnod i ofyn am yr wybodaeth hon. Yna mae gan eich cyflogai 14 diwrnod arall i’w darparu.
Cyfnod rhybudd
Rhaid i gyflogai roi o leiaf 8 wythnos o rybudd o unrhyw absenoldeb y mae’n dymuno ei gymryd. Os caiff y plentyn ei eni fwy nag 8 wythnos yn gynnar, gall y cyfnod rhybudd hwn fod yn fyrrach.
Mae gan eich cyflogai hawl statudol i uchafswm o 3 bloc o absenoldeb ar wahân, er y gallwch ganiatáu mwy os dymunwch.
Canslo’r penderfyniad i ddod ag absenoldeb mamolaeth neu fabwysiadu i ben
Efallai y bydd y fam neu’r mabwysiadwr yn gallu newid ei benderfyniad i ddod â’u habsenoldeb mamolaeth neu fabwysiadu i ben yn gynnar os:
- nad yw’r dyddiad gorffen arfaethedig wedi mynd heibio
- nid ydynt eisoes wedi dychwelyd i’r gwaith
Rhaid i un o’r canlynol fod yn berthnasol hefyd:
- darganfyddir yn ystod y cyfnod rhybudd o 8 wythnos nad yw’r naill bartner na’r llall yn gymwys i gael SPL neu ShPP
- mae partner y cyflogai wedi marw
- mae’n llai na 6 wythnos ar ôl yr enedigaeth (a rhoddodd y fam rybudd cyn yr enedigaeth)
Absenoldeb ar y cyd i rieni - diwrnodau mewn cysylltiad (SPLIT)
Gall eich cyflogai weithio hyd at 20 diwrnod yn ystod SPL heb ddod ag ef i ben. Gelwir y rhain yn ddiwrnodau ‘absenoldeb ar y cyd i rieni cysylltiedig’ (neu SPLIT).
Mae’r dyddiau hyn yn ychwanegol at y 10 diwrnod ‘cadw mewn cysylltiad’ (neu KIT) sydd eisoes ar gael i’r rhai ar absenoldeb mamolaeth neu fabwysiadu.
Mae diwrnodau cadw mewn cysylltiad yn ddewisol - rhaid i chi a’ch cyflogai gytuno iddynt.