Archwiliadau adnabod gwartheg: yr hyn y gallwch ei ddisgwyl
Gall arolygwyr ymweld â'ch daliad er mwyn sicrhau eich bod yn dilyn y rheolau ar gyfer adnabod gwartheg, buail a byfflos a chadw cofnodion.
Applies to England and Wales
O dan y gyfraith, mae’n rhaid i arolygiaethau da byw yng Nghymru a Lloegr gynnal archwiliadau adnabod gwartheg.
Bydd arolygwyr yn sicrhau eich bod yn dilyn y rheolau ar gyfer adnabod gwartheg a chadw cofnodion. Gallai gwallau arwain at gosbau yn cael eu gosod arnoch ac at gymhorthdal yn cael ei leihau.
Gallai archwiliad gynnwys edrych ar y canlynol:
- y gwartheg ar eich daliad, eu tagiau clust a’u pasbortau
- cofrestr eich daliad
- eich tagiau clust nas defnyddiwyd.
Cynhelir archwiliadau yn ddirybudd neu ar fyr rybudd.
Sut y dewisir ffermydd i’w harchwilio
Mae’r arolygiaeth yn archwilio o leiaf 3% o ddaliadau bob blwyddyn. Mae’r gyfraith yn ei gwneud yn ofynnol i 20% o’r daliadau hynny gael eu dewis ar hap a dewisir 80% yn ôl risg (mae arolygwyr yn fwy tebygol o ymweld â daliadau lle y maent wedi dod o hyd i broblemau o’r blaen).
Beth sydd angen ichi ei wneud ar gyfer archwiliad
Bydd yr arolygydd yn archwilio’r gwartheg sydd ar eich daliad neu’ch daliadau ar y pryd.
Mae’n rhaid ichi adael i’r arolygydd weld yr holl ddogfennau a chofnodion y mae’n gofyn amdanynt. O dan y gyfraith, mae’n rhaid i chi sicrhau bod dogfennau ar gael i’w harchwilio. Bydd angen y canlynol arnoch:
- cofrestr eich daliad (ar bapur neu ar gyfrifiadur)
- pob pasbort a dogfen gofrestru anifail
Gwnewch yn siŵr y gall yr arolygydd archwilio eich anifeiliaid yn ddiogel. Mae’n rhaid ichi ddarparu cyfleusterau trin addas a phobl i gasglu’r gwartheg. Chi fydd yn gyfrifol am les yr anifeiliaid yn ystod yr archwiliad.
Ar ddiwedd yr archwiliad bydd yr arolygydd yn gofyn ichi lofnodi ffurflen sy’n cynnwys manylion yr ymweliad a bydd yn gadael copi gyda chi.
Os byddwch yn rhwystro’r arolygydd, gosodir eich buches gyfan o dan gyfyngiadau ac efallai na thelir unrhyw daliadau cymhorthdal sy’n ddyledus i chi.
Mae enghreifftiau o rwystro yn cynnwys y canlynol:
- gwrthod caniatáu i’r archwiliad ddigwydd
- methu â chasglu anifeiliaid i’w harchwilio
- methu â darparu cyfleusterau trin a llafur digonol
- methu â chyflwyno cofrestr y daliad a phasbortau
- ymddygiad difrïol neu ymosodol
Faint o amser y bydd yn ei gymryd?
Bydd yr arolygydd yn cynnal yr archwiliad mor gyflym ac effeithlon â phosibl, a chan darfu cyn lleied â phosibl arnoch. Mae pa mor hir y bydd archwiliad yn para yn dibynnu ar faint eich daliad, faint o wartheg sy’n cael eu harchwilio a pha mor glir a chywir yw eich cofnodion.
Os oes angen cynnal archwiliadau ar eich daliad mewn perthynas â chynlluniau cymorthdaliadau, yn ogystal ag adnabod gwartheg, bydd arolygwyr yn ceisio eu cynnal ar yr un pryd.
Yr hyn y bydd yr arolygydd am ei gadarnhau
Bydd yr arolygydd yn cadarnhau sawl peth gan gynnwys y canlynol:
- bod cofrestr eich daliad yn dangos pa anifeiliaid sydd ar y daliad neu a fu ar y daliad
- eich bod wedi cofnodi pob genedigaeth, symudiad a marwolaeth yn gywir
- bod pob anifail wedi’i dagio’n gywir a bod eu tagiau yn cyd-fynd â’u dogfennau adnabod
- bod pob dogfen adnabod gennych a’i bod yn gywir
- eich bod wedi bodloni’r terfynau amser ar gyfer adnabod gwartheg a chadw cofnodion
- eich bod wedi trosglwyddo pob dogfen adnabod ar gyfer anifeiliaid sydd wedi symud neu wedi marw i’r ceidwad newydd neu eich bod wedi’u dychwelyd i GSGP
- eich bod yn storio pob tag clust nas defnyddiwyd yn ddiogel
Os nodir problemau
Os bydd yr arolygydd yn nodi problem o ran unrhyw basbortau gwartheg (er enghraifft, bod y rhyw anghywir wedi’i nodi), bydd yn casglu’r pasbortau hynny gennych ac yn rhoi derbynneb i chi.
Os gall GSGP gywiro’r pasbortau, bydd yn gwneud hynny ac yn eu dychwelyd atoch am ddim. Dylech eu gwirio’n ofalus pan fyddwch yn eu cael. Os na fyddwch wedi’u cael o fewn pedair wythnos i’r archwiliad, cysylltwch â GSGP.
Os bydd yr arolygydd yn canfod unrhyw anifeiliaid sydd heb eu hadnabod, cewch Hysbysiad i Gadarnhau Manylion Adnabod ac Olrhain (CPP30/CPPS30). Nes ichi gadarnhau manylion adnabod yr anifeiliaid hyn, ni allwch eu symud oddi ar eich daliad.
Gofynnir ichi osod tagiau rheoli GSGP i’r anifeiliaid. Os na ellir cadarnhau manylion adnabod yr anifail a darparu tystiolaeth i ategu hyn, efallai y cewch Hysbysiad i Symud Gwartheg i’w Lladd yn Orfodol (CPP31/CPPS31).
Mae hysbysiad i ladd gwartheg yn orfodol yn golygu y caiff yr anifeiliaid eu difa, na chewch iawndal ac y gall GSGP fynnu eich bod yn talu’r costau.
Problemau gyda llai nag 20% o’ch buches neu’ch cofnodion
Os bydd yr arolygydd yn nodi:
- anghysondebau rhwng tagiau, pasbortau a chofnodion, neu
- fethiannau cofnodi
sy’n effeithio ar lai nag 20% o’ch buches, efallai y bydd yn gosod cyfyngiad symud ar yr anifail unigol dan sylw.
Bydd yr arolygydd naill ai’n cymryd y pasbort i ffwrdd i’w gywiro neu’n rhoi hysbysiad cyfyngu ar symud (ffurflen CPP27/CPPS27) i chi sy’n disgrifio’r hyn sydd angen ichi ei wneud.
Yn y naill achos neu’r llall, mae’n drosedd symud yr anifail oddi ar eich daliad nes i’r pasbortau gael eu dychwelyd neu nes i’r cyfyngiad gael ei ddileu.
Cyn gynted ag y byddwch wedi cymryd y camau angenrheidiol mae’n rhaid i chi hysbysu GSGP. Bydd GSGP yn cynnal gwiriadau gweinyddol ac yn cadarnhau a yw’r cyfyngiad wedi’i ddileu. Efallai y bydd arolygydd yn dychwelyd i sicrhau bod yr anifail wedi’i nodi’n gywir.
Problemau gyda mwy nag 20% o’ch buches neu’ch cofnodion
Os bydd yr arolygydd yn nodi:
- anghysondebau rhwng tagiau, pasbortau a chofnodion, neu
- fethiannau cofnodi
sy’n effeithio ar fwy nag 20% o’ch buches, bydd yn rhoi hysbysiad cyfyngu ar symud i chi ar gyfer eich buches gyfan (CPP28/CPPS28).
Bydd yr hysbysiad yn gwneud y canlynol:
- rhestru pob anifail ar eich daliad
- nodi a yw’r cyfyngiad yn gymwys i symudiadau i’r daliad ac oddi arno neu i symudiadau oddi ar y daliad yn unig
- nodi’r hyn sydd angen ichi ei wneud i unioni pethau
At hynny, cewch lythyr gan GSGP yn cadarnhau’r hyn sydd angen ichi ei wneud er mwyn sicrhau bod y cyfyngiad ar symud anifeiliaid yn cael ei ddileu.
Mae’n drosedd symud anifeiliaid tra eu bod yn ddarostyngedig i’r cyfyngiad ar symud.
Pan fydd 80% o’ch gwartheg yn bodloni’r rheoliadau, mae’n rhaid ichi naill ai:
- hysbysu GSGP, neu
- gyflwyno ffurflen hysbysiad o gydymffurfiaeth (CPP29/CPPS29)
Os nad ydych yn siŵr a ydych wedi cyrraedd lefel 80%, cysylltwch â GSGP, a all gadarnhau hynny i chi.
Wedyn, bydd GSGP yn anfon llythyr atoch:
- yn cadarnhau bod y cyfyngiad ar y fuches gyfan wedi’i ddileu
- yn rhestru unrhyw anifeiliaid ag anghysondebau sy’n dal i fod wedi’u cyfyngu i’ch daliad.
Efallai y bydd arolygydd yn ailymweld â’ch daliad er mwyn cadarnhau eich bod wedi cymryd y camau cywir. Os byddwch yn rhoi gwybodaeth anwir er mwyn dileu cyfyngiad ar symud, efallai y cymerir camau pellach yn eich erbyn.
Lles anifeiliaid
Os bydd yr arolygydd o’r farn eich bod yn torri safonau lles anifeiliaid, bydd yn hysbysu’r awdurdod lleol, sy’n gyfrifol am orfodi rheolau lles.
Gallech hefyd fod yn torri rheolau trawsgydymffurfio, sy’n golygu y gallai unrhyw daliadau a gewch o dan gynlluniau cymorthdaliadau gael eu lleihau.
Cosbau
Erlyniad
Gallai camau cyfreithiol gael eu cymryd yn eich erbyn mewn perthynas â phroblemau a nodwyd mewn archwiliad. Os bydd llys yn eich dyfarnu’n euog o drosedd, gall osod cosbau llym, gan gynnwys dirwyon o hyd at £5,000 ar gyfer pob anifail. Yn yr achosion gwaethaf, gall y llys hefyd gyhoeddi dedfrydau o garchar.
Gostyngiadau mewn taliadau
Os bydd yr arolygydd yn dod o hyd i broblemau, gallech wynebu cosbau a gostyngiad trawsgydymffurfio i unrhyw gymhorthdal rydych yn ei hawlio.
Ceir gwybodaeth fanylach am drawsgydymffurfio yng Nghymru a Lloegr.
Cysylltu â GSGP
Gwasanaeth Symud Gwartheg Prydain
BCMS
Curwen Road
Workington
Cumbria
CA14 2DD
E-bost bcmsenquiries@rpa.gov.uk
Llinell gymorth Gwasanaeth Symud Gwartheg Prydain i geidwaid gwartheg yng Nghymru 0345 050 3456
Llinell Saesneg 0345 050 1234
Oriau agor arferol llinell gymorth GSGP: rhwng 8:30am a 5pm o ddydd Llun i ddydd Gwener, ar gau ar y penwythnosau a gwyliau banc. Codir y gyfradd leol am bob galwad.
Diweddarwyd ddiwethaf ar 4 October 2021 + show all updates
-
This guidance has been updated to show it no longer applies to Scotland.
-
First published.