Taflen ffeithiau: Beth yw'r Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor? (Cymraeg, accessible)
Diweddarwyd 22 Gorffennaf 2025
Beth yw’r Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor?
Mae’r Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor (FIRS) yn cynyddu tryloywder gweithgaredd sy’n digwydd yn y DU ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor neu sefydliad a reolir gan wladwriaeth dramor, er mwyn amddiffyn diogelwch a buddiannau’r DU. Mae ‘gwladwriaeth dramor’ yn golygu unrhyw wlad nad yw’n rhan o’r DU.
Mae hyn yn cynnwys llywodraethau tramor, yn ogystal ag asiantaethau ac awdurdodau tramor.
O dan y cynllun, efallai y bydd angen cofrestru dau fath o weithgaredd:
-
Haen dylanwad gwleidyddol – gweithgareddau a gyflawnir ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor i ddylanwadu ar benderfyniadau gwleidyddol, etholiadau neu refferenda, neu bleidiau gwleidyddol cofrestredig yn y DU.
-
Haen uwch – gweithgareddau a gyflawnir ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor neu sefydliad a reolir gan wladwriaeth dramor sydd wedi’i bennu o dan FIRS. Gellir dod o hyd i fanylion pellach am wladwriaethau tramor penodedig a sefydliadau a reolir gan wladwriaeth dramor yma.
Am restr o weithgareddau esemptiedig, ewch i GOV.UK.
Haen dylanwad gwleidyddol
Mae gweithgareddau dylanwad gwleidyddol yn cynnwys:
-
pob cyfathrebiad uniongyrchol â gweinidogion llywodraeth y DU, ASau ac ymgeiswyr etholiad
-
rhoi arian neu wasanaethau i ddinesydd y DU, unigolyn sy’n byw yn y DU, neu sefydliad neu fusnes yn y DU
-
cyfathrebu’n gyhoeddus, er enghraifft ysgrifennu erthygl papur newydd neu bost cyfryngau cymdeithasol, oni bai ei bod yn glir pa wladwriaeth dramor y mae ar ei rhan
Gellir cofrestru cytundeb i gynnal gweithgareddau dylanwad gwleidyddol naill ai gan y person a wnaeth y cytundeb neu’r sefydliad y maent yn gweithio iddo. Rhaid cofrestru o fewn 28 diwrnod i gytundeb gael ei wneud.
Haen uwch
Gellir cofrestru cytundeb i gyflawni gweithgareddau ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor benodol naill ai gan y person a wnaeth y cytundeb neu’r sefydliad y maent yn gweithio iddo.Ni all gweithgaredd ddechrau nes bod y cytundeb wedi’i gofrestru a rhaid cofrestru o fewn 10 diwrnod i gytundeb gael ei wneud.
Rhaid i sefydliadau penodol a reolir gan wladwriaethau tramor hefyd gofrestru unrhyw weithgareddau y maent yn eu cyflawni yn y DU.
Gellir dod o hyd i restr o wladwriaethau a sefydliadau tramor penodol ar yr haen uwch ar GOV.UK.
Sut ydych chi’n cofrestru?
Gallwch gofrestru ar y gwasanaeth cofrestru ar-lein pwrpasol.
Bydd angen i chi ddarparu manylion gyda phwy mae’r cytundeb a’r gweithgareddau a fydd yn cael eu darparu fel rhan o’r cytundeb.
Beth yw’r gosb am beidio â chofrestru?
Mae methu â chofrestru pan fo angen yn drosedd. Mae hyn yn peryglu hyd at:
-
dwy flynedd yn y carchar a dirwy (haen dylanwad gwleidyddol)
-
pum mlynedd yn y carchar a dirwy (haen uwch)
Cwestiynau cyffredin
A yw FIRS yn fy atal rhag cynnal gweithgaredd dylanwad gwleidyddol ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor?
Nac ydy. Gall gweithgaredd ddigwydd o hyd ond rhaid ei gofrestru o fewn 28 diwrnod i’r cytundeb gael ei wneud.
A yw FIRS yn fy atal rhag cynnal gweithgaredd ar gyfarwyddyd gwladwriaeth dramor neu sefydliad a bennir gan yr haen uwch?
Nac ydy. Ond ni all gweithgaredd ddechrau nes bod y cytundeb wedi’i gofrestru a rhaid i gofrestru ddigwydd o fewn 10 diwrnod i gytundeb gael ei wneud.
Oes angen i mi gofrestru pob gweithgaredd ar wahân o dan gytundeb?
Nac oes. Ond os oes sawl gweithgaredd o dan y cytundeb, dylech ddarparu trosolwg o’r gweithgareddau a fydd yn cael eu cynnal.
Mae fy nghytundeb yn cwmpasu sawl person sy’n cynnal gweithgareddau. Oes angen i ni i gyd gofrestru?
Dim ond unwaith y mae angen cofrestru cytundeb, hyd yn oed os yw sawl person yn cynnal gweithgareddau o dan y cytundeb.
Rwy’n gyflogwr sy’n cyflogi pobl i gynnal gweithgaredd a gwmpesir gan FIRS. A allaf gofrestru’r cytundeb ar eu rhan?
Gallwch, gall cyflogwr gofrestru cytundeb ar ran ei gyflogeion.
Beth ddylwn i ei wneud os nad wyf yn siŵr a ddylwn gofrestru?
Ymgynghorwch â’r canllawiau sydd ar gael ar GOV.UK.
Oes angen i mi gofrestru os oes gen i gytundeb eisoes ar waith?
Bydd gennych dri mis i gofrestru trefniadau a oedd eisoes yn bodoli pan fydd y cynllun yn dechrau ar gyfer yr haen dylanwad gwleidyddol a’r haen uwch.