Material promovues

Udhëzuesi juaj për kontrollin e gjirit në NHS (Albanian)

Përditësuar 5 Qershor 2025

Applies to England

Kjo fletëpalosje ofron informacion në lidhje me kontrollin e gjirit në NHS që mund ta gjeni të dobishëm. Ju mund të zgjidhni nëse do të merrni pjesë në kontrollin e gjirit.

Pse NHS ofron kontrollin e gjirit

Ne ofrojmë kontrollin sepse mund të shpëtojë jetë nga kanceri i gjirit.

Kontrolli i gjirit mund të gjejë shenja të kancerit të gjirit në një fazë të hershme. Ne kërkojmë kancere që janë shumë të vogla për t’u ndjerë ose parë.

Zbulimi i hershëm i kancerit të gjirit do të thotë që trajtimi juaj mund të jetë më i thjeshtë dhe ka më shumë të ngjarë të jetë efektiv.

Kë ftojmë për kontrollin e gjirit

Ne i ftojmë të gjitha gratë të bëjnë kontrollin e tyre të parë të gjirit midis moshës 50 dhe 53 vjeç. Pastaj do të ftoheni çdo 3 vjet derisa të mbushni 71 vjeç. Kjo ndodh sepse shumica e kancereve të gjirit zhvillohen tek gratë mbi moshën 50 vjeç.

Ju lutemi sigurohuni që klinika juaj e familjes të ketë të dhënat tuaja të sakta dhe të azhurnuara të kontaktit në mënyrë që ne t’ju ftojmë. Këtu përfshihet:

• emri
• datëlindja
• adresa
• numri i celularit
• adresa e emailit

Nëse jeni transgjinore ose jo-binare dhe dëshironi të ftoheni për kontroll të gjirit, flisni me klinikën tuaj të familjes. Ata mund t’ju këshillojnë nëse mund të bëni kontroll të gjirit. Lexoni informacione për personat transgjinorë dhe jobinarë rreth programeve të ekzaminimeve të NHS.

Nëse jeni 71 vjeç ose më e madhe, mund të zgjidhni të bëni kontroll të gjirit çdo 3 vjet, por nuk do të ftoheni automatikisht. Për të caktuar një takim,gjeni njësinë tuaj lokale të kontrollit të gjirit ose kërkoni detajet e kontaktit nga klinika juaj e familjes.

Kanceri i gjirit

Kanceri i gjirit ndodh kur qelizat në gji fillojnë të ndahen dhe të rriten në mënyrë anormale.

Është lloji më i zakonshëm i kancerit te gratë në Mbretërinë e Bashkuar. 1 në 7 gra mund të preken nga kanceri i gjirit gjatë jetës së tyre.

Sa serioz është kanceri i gjirit varet nga madhësia e kancerit dhe nëse kanceri është përhapur.

Zbulimi i hershëm dhe trajtimet më të mira kanë çuar në përmirësimin e shërimit dhe mbijetesës nga kanceri i gjirit.

Si funksionon kontrolli i gjirit

Shërbimi juaj lokal i kontrollit zakonisht do të jetë në një spital ose mund të jetë në një njësi të lëvizshme kontrolli diku tjetër.

Kontrolli i gjirit përdor një rreze X të gjirit të quajtur mamografi për të marrë imazhe të pjesës së brendshme të gjinjve tuaj. Specialistët do të shqyrtojnë më pas mamografitë tuaja për shenja të ndonjë ndryshimi jonormal në gjinjtë tuaj.

Shumica e njerëzve nuk do të kenë nevojë për teste të mëtejshme sepse nuk ka shenja të kancerit të gjirit.

Nëse ka ndonjë shenjë të kancerit të mundshëm të gjirit, mund t’ju nevojiten teste të mëtejshme. Shërbimi juaj i kontrollit do t’ju ofrojë një takim për të diskutuar çdo test të mëtejshëm.

Hapat e kontrollit rutinë të gjirit

Para takimit tuaj

Ju duhet të kontaktoni shërbimin tuaj lokal të kontrollit të gjirit nëse keni nevojë të anuloni ose ndryshoni takimin tuaj.

Para takimit tuaj, ju lutemi njoftojini nëse:

• keni një vështirësi në të nxënë ose probleme me lëvizshmërinë dhe keni nevojë për mbështetje shtesë, siç është një kujdestar që të vijë me ju
• keni nevojë për informacion në një format ose gjuhë tjetër

Kjo do të ndihmojë shërbimin tuaj lokal të kontrollit të bëjë rregullimet që mund t’ju nevojiten. Kjo mund të përfshijë një takim më të gjatë ose të shkoni në një vend tjetër.

Gjithashtu duhet ta njoftoni shërbimin tuaj të kontrollit nëse:

• keni implante në gji
• kam një stimulues kardiak ose ndonjë pajisje tjetër mjekësore të implantuar
• jeni shtatzënë ose po ushqeni me gji
• keni hequr të dy gjinjtë me anë të ndërhyrjes kirurgjikale (mastektomi)
• jeni nën kujdesin e një konsulenti për gjirin
• keni bërë një mamografi në 6 muajt e fundit

Në takimin tuaj

Një specialist i quajtur mamograf do të bëjë mamografitë tuaja. Mamografia do të jetë femër. Ato do të shpjegojnë se çfarë do të ndodhë në secilën fazë dhe ju mund të bëni çdo pyetje që mund të keni.

Gjatë kontrollit të gjirit, do t’ju bëhen 2 mamografi për secilin gji.

1. Do t’ju jepet privatësi për t’u zhveshur deri në bel.
2. Mamografia do t’ju ndihmojë të vendosni gjirin tuaj në pozicionin e duhur në aparatin me rreze X. Ato do të duhet të prekin gjirin tuaj.
3. Aparati e shtrëngon poshtë gjirin tuaj për ta mbajtur atë në vend. Do t’ju duhet të qëndroni pa lëvizur. Disa gra e kanë këtë të pakëndshme ose të dhimbshme. Çdo shqetësim nuk duhet të zgjasë shumë. Mund të kërkoni të ndaloni nëse mendoni se nuk mund të vazhdoni.
4. Ato do të marrin imazhin e parë nga lart dhe pastaj do ta përsërisin procesin nga anash në të njëjtin gji.
5. Më pas ata do ta përsërisin këtë proces me gjirin tjetër.

Çdo mamografi zgjat vetëm disa sekonda. Takimi nuk duhet të zgjasë më shumë se 30 minuta, por shpesh është më i shpejtë.

Mamografia zakonisht mund të marrë imazhe të qarta të gjinjve tuaj në takimin tuaj të parë. Rrallë, mund t’ju duhet një takim i dytë për kontroll për të marrë imazhe me cilësi më të mirë.

Një specialiste femër e quajtur mamografe do të bëjë mamografitë tuaja.

Këshilla dhe sugjerime praktike gjatë ditës

Do t’ju duhet të zhvisheni deri në bel, kështu që mund të preferoni të vishni rroba që e bëjnë këtë më të lehtë, siç janë pantallonat ose një fund dhe një bluzë.

Ju lutemi mos përdorni deodorant ose pudër ditën e takimit pasi kjo mund të ndërhyjë në rezultatin tuaj. Nëse mundeni, ju lutemi hiqni varëset dhe shpimet e thithkave para se të mbërrini.

Mund të flisni me ekipin e kontrollit të gjirit nëse jeni nervoze ose keni ndonjë pyetje. Gjithashtu mund të sillni dikë me vete për mbështetje, siç është një mik, i afërm ose kujdestar. Ata zakonisht do të duhet të qëndrojnë në sallën e pritjes gjatë takimit tuaj.

Rezultatet e kontrollit të gjirit

Duhet të merrni rezultatet tuaja brenda 2 javësh nga takimi juaj i kontrollit. Ne gjithashtu do t’i dërgojmë rezultatet tuaja në klinikën tuaj të familjes. Ndonjëherë duhet më shumë kohë për të marrë rezultatet tuaja.

Ekzistojnë 2 rezultate të mundshme:

• nuk nevojiten teste të mëtejshme në këtë kohë, ose
• nevojitet teste të mëtejshme

Nuk nevojiten teste të mëtejshme në këtë kohë

Shumica e personave (rreth 96 persona në 100) kanë këtë rezultat.

Kjo do të thotë që nuk gjetëm asnjë shenjë të kancerit të gjirit në mamografitë tuaja.

Ju nuk keni nevojë për teste të mëtejshme. Ne do t’ju ofrojmë përsëri kontrollin e gjirit pas 3 vitesh nëse jeni ende nën moshën 71 vjeç.

Ky rezultat nuk garanton që nuk keni kancer të gjirit ose nuk do ta zhvilloni atë në të ardhmen. Ju lutemi kontaktoni klinikën tuaj të familjes sa më shpejt të jetë e mundur nëse vini re ndonjë ndryshim të pazakontë në gjinjtë tuaj.

Nevojiten teste të mëtejshme

Për çdo 100 persona që bëjnë kontrollin e gjirit, 4 do të kenë nevojë për teste të mëtejshme.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht që keni kancer të gjirit. Shumica e personave që kanë nevojë për teste të mëtejshme nuk kanë kancer të gjirit.

Do të ftoheni për një takim për vlerësimin e gjirit. Nëse jeni e shqetësuar ose keni ndonjë pyetje, mund të flisni me një infermiere të kontrollit të gjirit në telefon para takimit tuaj. Ftesa juaj për teste të mëtejshme do t’ju tregojë se si t’i kontaktoni ata.

Në takimin tuaj, një specialist do t’ju shpjegojë se cilat teste ju nevojiten.

Këto mund të përfshijnë:

• një ekzaminim fizik të gjinjve tuaj
• mamografi të mëtejshme
• skanime me ultratinguj të gjinjve tuaj
• marrje e një mostre të vogël të quajtur biopsi nga gjiri juaj

Ekipi i specialistëve do t’ju tregojë se kur dhe si do t’i merrni rezultatet, në varësi të testeve që janë bërë.

Rezultatet për çdo 100 persona që i nënshtrohen kontrollit të gjirit

Për çdo 100 persona që i nënshtrohen kontrollit të gjirit, 96 nuk kanë nevojë për teste të mëtejshme dhe 4 do të kenë nevojë për teste të mëtejshme. Nga këta 4 persona, 1 do të diagnostikohet me kancer të gjirit.

Këto statistika janë vetëm një udhëzues për popullatën e përgjithshme. Rreziku juaj personal do të bazohet në moshën dhe shëndetin tuaj.

Rreziqet e mundshme të kontrollit të gjirit

Rreziku kryesor i kontrollit të gjirit është se mund të gjejë një kancer që nuk do të kishte shkaktuar kurrë dëm. Kjo ndodh sepse nuk mund të parashikojmë gjithmonë nëse një kancer do të bëhet kërcënues për jetën apo jo.

Do t’ju ofrohet trajtim nëse zbulojmë kancer të gjirit. Kjo do të thotë që mund të merrni trajtim për një kancer jo kërcënues për jetën. Nëse ju ofrohet trajtim, ekipi i specialistëve do t’ju shpjegojë opsionet për t’ju ndihmuar të vendosni.

Asnjë test kontrolli nuk është 100% i besueshëm.

Shumë rrallë, një kancer mund të mos shihet. Ekzaminimi nuk e gjen gjithmonë një kancer që është aty. Ndonjëherë kanceret nuk mund të shihen në mamografi.

Kanceri i gjirit mund të zhvillohet edhe në kohën midis takimeve të depistimit. Ju ende duhet të shikoni dhe të prekni gjinjtë tuaj rregullisht, në mënyrë që të jeni të vetëdijshme për çdo ndryshim të pazakontë. Ju lutemi të kontaktoni klinikën tuaj të familjes sa më shpejt të jetë e mundur nëse mendoni se keni simptoma të kancerit të gjirit.

Mamografitë ju ekspozojnë ndaj një sasie të vogël rrezatimi nga rrezet X. Kjo rrit shumë pak mundësinë tuaj për t’u prekur nga kanceri gjatë jetës suaj. Makineritë e NHS përdorin doza të ulëta rrezatimi për të minimizuar çdo rrezik. Studimet tregojnë se përfitimet e përgjithshme të depistimit të gjirit i tejkalojnë rreziqet e ekspozimit ndaj rrezatimit.

Simptomat e kancerit të gjirit

Është e rëndësishme të dini se si duken dhe ndihen zakonisht gjinjtë tuaj, në mënyrë që të dini se çfarë është normale për ju. Kjo e bën më të lehtë të vini re çdo ndryshim në gjinjtë tuaj.

Simptomat e kancerit të gjirit te gratë mund të përfshijnë:

• një gungë ose ënjtje në gji, gjoks ose sqetull
• një ndryshim në lëkurën e gjirit tuaj, siç janë gropëzat ose skuqja (skuqjet ose ndryshimet në ngjyrën e lëkurës mund të jenë më të vështira për t’u parë në lëkurën e zezë ose kafe)
• një pamje të lëkurës portokalli, ku lëkura mund të jetë më e trashë dhe poret janë më të dukshme
• një ndryshim në madhësinë ose formën e njërit ose të të dy gjinjve
• rrjedhje nga thithkat, e cila mund të ketë gjak në të
• një ndryshim në formën ose pamjen e thithkës tuaj, siç është tërheqja e saj nga brenda (thithka e përmbysur) ose një skuqje në të (mund të duket si ekzemë)

Në vetvete, dhimbja në gji zakonisht nuk është shenjë e kancerit të gjirit. Nëse keni dhimbje ose shqetësim në gji ose sqetull që është aty gjatë gjithë kohës ose pothuajse gjatë gjithë kohës, është mirë ta kontrolloni.

Nëse keni ndonjë nga këto simptoma, ju lutemi flisni me mjekun tuaj të familjes sa më shpejt të jetë e mundur. Kërkoni një takim urgjent nga ekipi i pritjes së mjekut të familjes. Është e rëndësishme ta bëni këtë edhe nëse kohët e fundit keni bërë kontroll të gjirit.

Kush ka më shumë gjasa të preket nga kanceri i gjirit?

Kushdo mund të preket nga kanceri i gjirit, por ju mund të keni më shumë gjasa ta prekni nëse:

• jeni mbi 50 vjeç
• keni ind të dendur të gjirit
• keni persona të tjerë në familjen tuaj që kanë pasur kancer të gjirit ose vezoreve - mund të keni trashëguar një gjen të dëmtuar, siç është një gjen BRCA i dëmtuar
• keni gjendje të caktuara të gjirit, siç është sëmundja beninje e gjirit, karcinoma duktale in situ ose karcinoma lobulare in situ

Mund të flisni me mjekun tuaj të familjes ose infermieren e klinikës nëse kanceri i gjirit ose i vezoreve është i pranishëm në familjen tuaj dhe dëshironi këshilla.

Ju mund ta ulni rrezikun e kancerit të gjirit duke shmangur pirjen e më shumë se 14 njësive alkool në javë dhe duke ruajtur një peshë të shëndetshme.

Provat klinike

Mund t’ju pyetet nëse dëshironi të merrni pjesë në një provë klinike. Këto janë studime kërkimore mjekësore. Çdo provë që ju ofrohet do të mbledhë informacion në lidhje me llojet më të mira të testeve ose trajtimeve të kontrollit, në mënyrë që të përmirësojmë shërbimet në të ardhmen. Ju mund të zgjidhni nëse do të merrni pjesë apo jo.

Më shumë informacion dhe mbështetje

Për këshilla mbi kontrollin e gjirit, mund të kontaktoni klinikën tuaj të familjes ose shërbimin lokal të kontrollit të gjirit.

Ky informacion është i disponueshëm në formate alternative, duke përfshirë gjuhë të tjera. Eshtë gjithashtu e disponueshme në lexim të thjeshtë.

Për të kërkuar këtë informacion në një format alternativ, telefononi 0300 311 22 33 ose dërgoni email te: england.contactus@nhs.net.

Ju gjithashtu mund të:

• gjeni më shumë informacion mbi ekzaminimin e gjirit
• gjeni këshilla se si të kontrolloni gjinjtë tuaj
• lexoni informacione për personat transgjinorë dhe jobinarë rreth programeve të ekzaminimeve të NHS.

Breast Cancer Now gjithashtu ofrojnë informacion dhe mbështetje falas dhe konfidenciale mbi shëndetin e gjirit dhe kontrollin e gjirit. Mund të telefononi në linjën e tyre të ndihmës në numrin 0808 800 6000. Përkthyesit janë në dispozicion nëse keni nevojë për mbështetje gjuhësore.

Zbuloni sesi mund të hiqni dorë nga ekzaminimi.