Cyfamod y Gymdeithas Sifil: Evaluation Support Scotland (ESS)
Gwella gwasanaethau trwy fesur effaith.
Mae Evaluation Support Scotland (ESS) yn elusen yn yr Alban sy’n helpu sefydliadau’r gymdeithas sifil, ymddiriedolwyr a chyllidwyr, i fesur a dangos eu heffaith trwy werthuso. Y nod yw defnyddio data a thystiolaeth ynglŷn ag effaith i lywio datblygiad polisïau yn y dyfodol; cafodd ei greu ar ôl i ymchwil ganfod nad oedd gan lawer o sefydliadau a chyllidwyr y trydydd sector (gan gynnwys cyrff cyhoeddus) mo’r sgiliau a’r adnoddau i wneud gwerthusiadau ac i ddefnyddio’r ddirnadaeth i lywio penderfyniadau.
Mae ESS yn cael cyllid craidd gan Lywodraeth yr Alban i ddarparu gweithdai agored, cymorth wedi’i deilwra, modiwlau dysgu hunangyfeiriedig ar-lein am ddim, a chyfoeth o adnoddau ar-lein. Maen nhw hefyd wedi datblygu nifer o ganllawiau i gyllidwyr a sefydliadau, gan gynnwys pum egwyddor gwerthuso da, sy’n galluogi sefydliadau i gael mewnwelediadau mewn amser real, addasu eu gwaith a pharhau i ymateb i adborth gan gymunedau a dinasyddion. Cafodd partneriaeth ei chreu hefyd â Llywodraeth yr Alban i ddatblygu egwyddorion partneriaeth gadarnhaol, i wella’r berthynas rhwng rheolwyr grantiau a deiliaid grantiau, gan ddarparu cyngor ymarferol i gryfhau’r ddau barti.
Yn 2023, ariannwyd ESS gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol (TNLCF), mewn ymateb i gynllun gweithredu digartrefedd Llywodraeth yr Alban, i ganolbwyntio ar atal digartrefedd yn Glasgow a Chaeredin. Gyda chefnogaeth ESS, gallai sefydliadau dynnu sylw at effaith eu gwaith yn well a helpodd hyn i lywio’r broses o dargedu gweithgareddau yn y dyfodol. Roedd hyn yn cynnwys sicrhau bod y rhai sy’n wynebu’r risg o fod yn ddigartref:
-
yn gallu cael mynediad at wasanaethau sy’n ateb eu hanghenion, gan gynnwys cymorth iechyd meddwl a gwasanaethau allgymorth ieuenctid
-
yn cael mwy o fynediad at lety mwy addas i’w hanghenion
-
yn cael mwy o ddylanwad ar y systemau sy’n effeithio arnyn nhw, trwy gynnwys profiadau byw o fewn polisïau cymdeithasau tai
Mae gwaith ESS wedi helpu’r TNLCF i wneud penderfyniadau ynghylch cyllido prosiectau yn y dyfodol, ac wedi sicrhau bod ffrydiau cyllido’r dyfodol yn cael eu hysbysu am gymorth ac ymyriadau effeithiol oedd yn cael effaith go iawn ar y bobl y cawson nhw eu cynllunio i’w cefnogi.