Canllawiau

Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor: cyflwyniad

Diweddarwyd 24 Gorffennaf 2025

© Hawlfraint y Goron 2025

Mae’r cyhoeddiad hwn wedi’i drwyddedu o dan delerau’r Drwydded Llywodraeth Agored v3.0 oni nodir yn wahanol. I weld y drwydded hon, ewch i nationalarchives.gov.uk/doc/open-government-licence/version/3 neu ysgrifennwch at y Tîm Polisi Gwybodaeth, Yr Archifau Cenedlaethol, Kew, Llundain TW9 4DU, neu e- bostiwch: psi@nationalarchives.gsi.gov.uk.

Lle rydym wedi nodi unrhyw wybodaeth hawlfraint trydydd parti, bydd angen i chi gael caniatâd gan y deiliaid hawlfraint dan sylw.

Mae’r cyhoeddiad hwn ar gael yn https://www.gov.uk/government/collections/foreign-influence-registration-scheme.

Dylid anfon unrhyw ymholiadau ynghylch y cyhoeddiad hwn atom yn FIRS@homeoffice.gov.uk

Ynglŷn â’r Canllawiau hyn

Mae’r canllawiau hyn yn rhoi cyflwyniad i’r Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor. Fe’i bwriedir ar gyfer y rhai sy’n ceisio deall a ydynt yn cael eu heffeithio gan y gofynion.

Mae canllawiau mwy manwl ar gael ar yr haen dylanwad gwleidyddol a’r haen uwch.

Crynodeb

1. Mae’r Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor (FIRS) yn gynllun dwy haen sy’n galluogi tryloywder dylanwad tramor yng ngwleidyddiaeth y DU ac yn rhoi mwy o sicrwydd ynghylch gweithgareddau’r pwerau tramor sy’n peri’r risg fwyaf i’r DU. Mae wedi’i gynnwys yn Rhan 4 o Ddeddf Diogelwch Cenedlaethol 2023.

2.  Mae’r cynllun yn cynnwys haen dylanwad gwleidyddol a haen uwch. Mae’r cynllun yn ei gwneud yn ofynnol i unigolion a sefydliadau gofrestru eu trefniadau gyda phwerau tramor ac endidau penodol a reolir gan bwerau tramor lle cânt eu cyfarwyddo i gynnal gweithgareddau penodol yn y DU. Darperir rhagor o fanylion am ofynion pob haen o’r cynllun isod.

3. Gellir cwblhau cofrestru ar wasanaeth cofrestru ar-lein FIRS.

Gofynion yr haen dylanwad gwleidyddol

4. Mae’r haen dylanwad gwleidyddol yn ei gwneud yn ofynnol i unigolion neu sefydliadau gofrestru lle cânt eu cyfarwyddo gan unrhyw bŵer tramor (ac eithrio Gweriniaeth Iwerddon) i gynnal, neu drefnu i rywun arall gynnal, gweithgareddau dylanwad gwleidyddol yn y DU.

5. Mae pŵer tramor yn cynnwys:

• pennaeth sofran neu bennaeth arall Gwladwriaeth dramor,
• llywodraeth dramor, neu ran o lywodraeth dramor (er enghraifft, gweinidogaeth neu adran llywodraeth dramor);
• asiantaeth neu awdurdod llywodraeth dramor, neu ran o lywodraeth dramor (er enghraifft, heddlu neu fyddin llywodraeth dramor),
• awdurdod sy’n gyfrifol am weinyddu materion ardal o fewn gwlad neu diriogaeth dramor (er enghraifft, awdurdod llywodraeth leol mewn gwlad dramor);
• plaid wleidyddol sy’n blaid wleidyddol lywodraethol llywodraeth dramor.

6. Gellir rhoi “cyfarwyddyd” gan bŵer tramor yn ffurfiol (megis drwy gontract) neu’n anffurfiol (megis drwy drefniant quid-pro-quo).

7. Mae gweithgareddau dylanwad gwleidyddol yn cynnwys cyfathrebiadau a wneir i uwch swyddogion cyhoeddus neu wleidyddion (er enghraifft, e-byst neu gyfarfodydd), cyfathrebiadau cyhoeddus (er enghraifft, cyhoeddi erthygl) neu daliadau (er enghraifft, darparu nwyddau neu wasanaethau) sydd â’r bwriad o ddylanwadu ar un o’r canlynol:

• Etholiad neu refferendwm yn y DU;
• Penderfyniad Gweinidog neu adran o’r Llywodraeth (gan gynnwys Gweinidog neu adran o’r Llywodraeth yng Nghymru, yr Alban neu Ogledd Iwerddon);
• Trafodion plaid wleidyddol gofrestredig yn y DU (megis eu hymrwymiadau maniffesto);
• Aelod o Dŷ’r Cyffredin, Tŷ’r Arglwyddi, Cynulliad Gogledd Iwerddon, Senedd yr Alban neu Senedd Cymru.

8. Mae esemptiadau rhag cofrestru o dan yr haen hon yn berthnasol i:

• Pwerau tramor yn gweithredu’n agored (er enghraifft, diplomyddion yn gweithredu yn rhinwedd eu swydd);
• Aelodau o deulu diplomyddion yn cefnogi gwaith diplomydd;
• Cyfreithwyr sy’n cyflawni gweithgareddau cyfreithiol;
• Cyhoeddwyr newyddion cydnabyddedig;
• Cronfeydd cyfoeth sofran a chronfeydd pensiwn cyhoeddus sy’n cyflawni gweithgareddau dylanwad gwleidyddol sy’n gysylltiedig â’u buddsoddiadau;
• Y rhai mewn trefniant y mae’r DU yn rhan ohono.

9. Mae angen cofrestru o fewn 28 diwrnod calendr i’r cyfarwyddyd gael ei roi gan y pŵer tramor.

10. Mae’n drosedd cynnal gweithgareddau yn y DU y tu allan i’r cyfnod 28 diwrnod hwnnw, oni bai bod y trefniant wedi’i gofrestru. Dylai isgontractwyr, cyflogeion ac eraill sydd â’r dasg o gynnal gweithgareddau dylanwad gwleidyddol o dan drefniant cofrestradwy wirio bod y trefniant wedi’i gofrestru.

11. Bydd gwybodaeth benodol a gofrestrir o dan yr haen hon yn cael ei chynnwys ar gofrestr gyhoeddus. Fodd bynnag, bydd eithriadau i gyhoeddi yn berthnasol mewn rhai amgylchiadau (er enghraifft, lle byddai cyhoeddi yn cynnwys datgelu gwybodaeth sensitif yn fasnachol neu’n cyflwyno risg ddifrifol i ddiogelwch unigolyn).

12. Gellir dod o hyd i fanylion pellach am ofynion yr haen dylanwad gwleidyddol yn y canllawiau ar yr haen dylanwad gwleidyddol a gellir dod o hyd i fanylion y gofrestr gyhoeddus yn y canllawiau ar y wybodaeth sy’n ofynnol wrth gofrestru a’r gofrestr gyhoeddus.

Enghraifft o drefniant cofrestradwy o dan yr haen dylanwad gwleidyddol

Mae cwmni lobïo yn gwneud trefniant gyda llywodraeth dramor. Mae’r llywodraeth dramor yn cyfarwyddo’r cwmni i lobïo seneddwyr y DU i’w perswadio i bleidleisio o blaid buddiannau’r llywodraeth dramor. Mae’n ofynnol i’r cwmni lobïo gofrestru.

Dylai cyflogeion (ac unrhyw isgontractwyr) y cwmni lobïo sy’n ymwneud â lobïo’r seneddwyr fel rhan o’r trefniant hefyd wirio bod y cwmni wedi cofrestru o fewn y ffenestr gofrestru 28 diwrnod.

Gofynion yr haen uwch

13. Mae’r haen uwch yn ei gwneud yn ofynnol i:

• a) Unigolion neu sefydliadau i gofrestru lle cânt eu cyfarwyddo gan bŵer tramor penodedig neu endid penodedig a reolir gan bŵer tramor i gyflawni, neu drefnu i rywun arall gyflawni, “gweithgareddau perthnasol” yn y DU;
• b) Endidau penodedig a reolir gan bŵer tramor i gofrestru unrhyw “gweithgareddau perthnasol” y maent yn eu cyflawni eu hunain yn y DU.

14. Mae manylion y pwerau a’r endidau tramor sydd wedi’u pennu ar yr haen uwch ar gael yma.

15. Gellir rhoi “cyfarwyddyd” gan bŵer tramor penodedig, neu endid penodedig a reolir gan bŵer tramor yn ffurfiol (megis trwy gontract) neu’n anffurfiol (megis trwy drefniant quid-pro-quo).

16. Mae “gweithgareddau perthnasol” yn ddiofyn yn golygu pob gweithgaredd, gan gynnwys ond heb fod yn gyfyngedig i weithgareddau masnachol, darparu nwyddau a gwasanaethau, gweithgareddau ymchwil a mynychu digwyddiadau.

17. Mae esemptiadau rhag cofrestru o dan hyn yn berthnasol i:

• Pwerau tramor yn gweithredu’n agored (er enghraifft, diplomyddion yn gweithredu yn eu swyddogaeth swyddogol);
• Aelodau o deulu diplomyddol sy’n cefnogi gwaith diplomydd;
• Y rhai sy’n darparu nwyddau a gwasanaethau sy’n angenrheidiol i gefnogi cenhadaeth ddiplomyddol (er enghraifft, gwasanaethau arlwyo neu gynnal a chadw i lysgenhadaeth dramor);
• Cyfreithwyr sy’n cyflawni gweithgareddau cyfreithiol;
• Y rhai sy’n cyflawni gweithgareddau sy’n gysylltiedig â threfniadau astudio a ariennir;
• Gwasanaethau gweinyddol a thechnegol y llywodraeth;
• Y rhai mewn trefniant y mae corff coron y DU neu gorff cyhoeddus y DU yn rhan ohono.

18. Mae angen cofrestru o fewn 10 diwrnod calendr i’r cyfarwyddyd gael ei roi gan y pŵer tramor penodedig neu’r endid a reolir gan bŵer tramor a chyn i’r “gweithgareddau perthnasol” ddechrau.

19. Mae’n drosedd cynnal “gweithgareddau perthnasol” yn y DU, oni bai bod y trefniant wedi’i gofrestru ymlaen llaw. Dylai isgontractwyr, cyflogeion ac eraill sydd â’r dasg o gynnal gweithgareddau o dan drefniant cofrestradwy wirio bod y trefniant wedi’i gofrestru cyn cynnal gweithgareddau.

20. Pan fo trefniant o fewn cwmpas y ddwy haen (er enghraifft, lle mae unigolyn yn cynnal gweithgaredd dylanwad gwleidyddol ar gyfer pŵer tramor penodedig), dim ond unwaith y mae angen cofrestru hyn gyda’r haen uwch.

21. Gellir dod o hyd i fanylion pellach am ofynion yr haen uwch yn y canllawiau ar yr haen uwch.

Enghraifft o drefniant cofrestradwy o dan yr haen uwch

Mae cwmni yn y DU sy’n gwerthu technoleg feddygol yn derbyn archeb gan bŵer tramor penodedig o Wlad A i brynu awyryddion ar gyfer ysbytai a redir gan y wladwriaeth yng ngwlad A. Mae’n ofynnol i’r cwmni gofrestru o fewn 10 diwrnod i dderbyn yr archeb, a chyn cludo’r awyryddion.

Dylai cyflogeion (ac unrhyw isgontractwyr) y cwmni sy’n ymwneud â phrosesu’r archeb hefyd wirio bod y cwmni wedi cofrestru cyn cyflawni unrhyw dasgau sy’n gysylltiedig â’r archeb.

Manylion pellach

Gofynion ychwanegol

22. Mae’n ofynnol i gofrestrwyr ddiweddaru eu cofrestriad o fewn 14 diwrnod lle mae newid sylweddol i unrhyw wybodaeth y maent wedi’i darparu. Er enghraifft, os cynhelir math newydd o weithgaredd o dan drefniant cofrestredig, mae’n ofynnol i’r cofrestrydd ddiweddaru’r wybodaeth a ddarparwyd gyda manylion y gweithgaredd newydd.

23. Mae hefyd yn ofynnol i dderbynwyr hysbysiad gwybodaeth ymateb i’r hysbysiad gwybodaeth erbyn y dyddiad a nodir ar yr hysbysiad. Gellir cyhoeddi’r hysbysiadau hyn i unigolion neu sefydliadau sydd wedi cofrestru, neu i’r rhai y credir eu bod mewn trefniadau cofrestru neu’n cynnal gweithgareddau o fewn cwmpas FIRS. Gweler y canllawiau ar hysbysiadau gwybodaeth am ragor o fanylion.

Gweinyddu’r cynllun

24. Tîm Rheoli Achosion FIRS yn y Swyddfa Gartref sy’n gyfrifol am weinyddu’r cynllun. Gweler y canllawiau ar weinyddu’r cynllun am ragor o fanylion.

25. Nid oes ffi i gofrestru gyda’r cynllun.

Troseddau

26. Mae’r cynllun yn cynnwys nifer o droseddau, gan gynnwys ar gyfer y rhai sy’n methu â chydymffurfio â gofynion cofrestru, neu sy’n methu ag ymateb i hysbysiadau gwybodaeth. Lle nad yw gofynion cofrestru wedi’u bodloni, mae troseddau hefyd ar gyfer y rhai sy’n cyflawni gweithgareddau yn unol â threfniant perthnasol.