Policy paper

Datganiad ar Ddiwygio Llywodraeth

Published 15 June 2021

1. Datganiad ar Ddiwygio Llywodraeth

Mae pandemig COVID-19 wedi rhoi straen ar wytnwch ein gwlad fel dim rydym wedi’i weld y tu allan i’r rhyfel. Rydym wedi colli mwy na chan mil o’n cyd-ddinasyddion. Mae’r cyhoedd wedi dangos goddefgarwch anhygoel wrth i fywyd normal gael ei aflonyddu. Mae rhannau helaeth o’n heconomi wedi’u dal mewn animeiddio atal dros dro. Mae myfyrwyr wedi colli dysgu, mae dioddefwyr troseddau wedi gweld cyfiawnder yn cael ei oedi, mae ôl-groniadau wedi cronni yn y system iechyd gan adael gormod yn dioddef am fwy o amser nag y gellir ei oddef. Mae’r cyhoedd sydd wedi dioddef cymaint yn gywir yn disgwyl bod y llywodraeth y maent yn talu amdani, ac sy’n gweithredu yn eu henw, bellach yn arwain adferiad sy’n gyfartal o ran graddfa ac uchelgais i unrhyw adferiad ar ôl y rhyfel.

Yn ystod y frwydr yn erbyn y feirws, fel mewn unrhyw wrthdaro sylweddol, bu’n rhaid i’r llywodraeth addasu’n gyflym i sefyllfa o argyfwng. Cafwyd llwyddiannau - cyflwyno ffyrlo yn gyflym, darparu credyd cynhwysol, y rhaglen frechu - sy’n tystio i ddisgleirdeb, dychymyg ac ymroddiad gweision cyhoeddus. Ond fel gydag unrhyw argyfwng, mae’r pandemig hefyd wedi datgelu diffygion yn y modd y mae’r llywodraeth yn gweithio. Mae rhai prosesau wedi bod yn rhy feichus. Mae atebolrwydd am ddarparu gwasanaethau wedi drysu ar adegau. Nid yw’r cyflymder y mae eraill wedi mabwysiadu arfer da mewn un adran neu faes llywodraeth wedi bod yn ddigon cyflym bob amser. Os ydym am bweru’r adferiad sydd ei angen arnom, mae’n hanfodol ein bod ni’n dau yn dysgu o’n llwyddiannau ac yn onest ynghylch lle mae’n rhaid i welliannau ddod.

Mae gan y llywodraeth yr offer i wasanaethu’r wlad gyfan yn well. Ond mae’n rhaid i ni eu defnyddio i’r eithaf, ac mae’n rhaid i ni ddangos, yn amlwg ac yn dryloyw, sut rydym yn gwella canlyniadau go iawn.

Mae gennym bobl wych ar bob lefel o wasanaeth cyhoeddus, yn gweithio gartref a thramor. Ond mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth ddenu ystod ehangach fyth o dalent o gefndiroedd mwy amrywiol. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth ddarparu’r sgiliau a’r gefnogaeth sydd eu hangen ar weision cyhoeddus i wasanaethu eraill a dod o hyd i foddhad yn eu gyrfaoedd. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth reoli perfformiad, cymell darpariaeth effeithiol, a nodi a rheoli canlyniadau gwasanaeth gwael. Mae’n rhaid i ni wneud yn well o ran cadw unigolion ag arbenigedd pwnc dwfn - o gyflenwi gwasanaeth i fasnach ryngwladol i ddiogelwch cenedlaethol - wrth fod yn agored i leisiau newydd a all herio ffyrdd sefydledig o feddwl.

Rydym yn gosod ac yn disgwyl safonau uchel ar gyfer ymddygiad mewn bywyd cyhoeddus. Ond mae’n rhaid i ni atgyfnerthu’r rhain yn barhaus gydag arweinyddiaeth, proses briodol a thryloywder fel y gall y cyhoedd fod ag ymddiriedaeth a hyder yng ngweithrediad y llywodraeth ar bob lefel.

Mae gennym gyfoeth o wybodaeth a data ar sut mae gwasanaethau cyhoeddus yn gweithredu. Mae’r data hwnnw’n caniatáu i ni ddysgu o’r gorau a chefnogi gwelliant mewn meysydd sy’n tanberfformio. Ond mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth gronni a rhannu data er mwyn i ni allu dadansoddi effaith ein polisïau yn fanwl. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth sicrhau bod ein data ar gael i bawb fel y gallwn gael ein dwyn i gyfrif yn fwy effeithiol. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth werthuso llwyddiant ein rhaglenni - nid yn unig o ran cwrdd â chyllidebau ond diwallu anghenion y rhai rydym yn eu gwasanaethu.

Mae gennym y cyllidebau a’r adnoddau i wneud gwahaniaeth gwirioneddol ym mywydau ein holl gyd-ddinasyddion. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth ddefnyddio’r arian rydym yn ei wario i gefnogi arloesedd, twf a menter ar draws ein gwlad gyfan. Mae’n rhaid i ni wneud yn well wrth fonitro a rheoli sut rydym yn gwario, annog sefydliadau newydd i ddarparu gwasanaethau cyhoeddus, dwyn y rhai rydym yn contractio gyda nhw yn fwy trylwyr i gyfrif, a lleihau’r risg o dwyll, gwall a gwastraff.

Mae gwella sut rydym yn gweithredu yn yr holl feysydd hyn a mwy yn gofyn am arweinyddiaeth gan Weinidogion a gweision sifil - parodrwydd i herio ein gilydd yn onest, cydweithredu’n ddwys a bod â meddwl agored am yr hyn sydd angen ei newid – gan fod graddfa’r hyn y mae’n rhaid i’n hadferiad ei gynnwys yn enfawr.

Mae gennym genhadaeth i lefelu ein gwlad; i wneud cyfle yn fwy cyfartal. Mae talent wedi’i wasgaru’n gyfartal ar draws ein cenedl ond nid yw cyfle. Mae’n rhaid i ni sicrhau bod teuluoedd sy’n cael eu hanwybyddu a chymunedau sy’n cael eu tanbrisio yn gweld newid sylweddol yn eu bywydau. Mae hynny’n golygu gwella canlyniadau addysgol, denu buddsoddiad ac adeiladu seilwaith i sicrhau bod rhannau o’n gwlad sydd â lefelau is o gynhyrchiant a chyfle yn elwa fwyaf. Mae hefyd yn golygu adfer a gwella balchder lleol a ddinesig trwy helpu cymunedau i lunio eu hardaloedd yn fwy effeithiol, a chryfhau’r cysylltiadau sy’n ein clymu ar draws y Deyrnas Unedig gyfan.

Mae’r cyhoedd yn disgwyl y bydd yr aberthau y maen nhw wedi’u dioddef yn sbardun i uchelgais hyd yn oed yn fwy ar ran y llywodraeth i drawsnewid y wlad er gwell - ac mae’n rhaid i ni gyflawni eu blaenoriaethau:

• miliynau o gartrefi newydd sy’n gynaliadwy, yn hardd ac yn fforddiadwy;
• mwy o heddweision, yn lleihau trosedd ac anhrefn mewn ffordd amlwg;
• llysoedd sy’n delio â throseddwyr yn gyflymach a charchardai sy’n ailsefydlu troseddwyr yn fwy effeithiol;
• cynnydd cyflym tuag at wella’r amgylchedd - adfer iechyd ein tirweddau, bywyd gwyllt yn dychwelyd, ein haer ac afonydd yn lanach, allyriadau carbon yn cwympo, ein cymysgedd ynni yn fwy cynaliadwy;
• gwasanaeth iechyd sy’n gwella ac yn gryfach nag o’r blaen, mynd i’r afael ag ôl-groniadau, lleddfu poen, gwella disgwyliad oes, gwella iechyd meddwl a lles, harneisio technoleg, darparu gofal o ansawdd uwch mewn mwy o leoliadau, ac arwain y byd mewn triniaethau newydd a therapïau;
• system addysg sy’n codi’r bar cyflawniad i bawb, yn cau’r bwlch rhwng y ffodus a’r difreintiedig, yn rhoi cyfle i unigolion ennill sgiliau trwy gydol eu hoes, yn cynhyrchu cyfleoedd gwaith newydd ac yn cynhyrchu datblygiadau technolegol, gwyddonol a diwylliannol;
• pŵer gwyddoniaeth, byth yn achubwr mwy gweladwy nag yn y pandemig hwn, wedi’i harneisio a’i ryddhau felly rydym yn dod yn bŵer mawr gwyddonol; a
• swyddi - mwy o dâl uchel, mwy boddhaus, mwy hyblyg a chyfeillgar i deuluoedd, ac wedi’u gwasgaru’n fwy cyfartal ledled y wlad.

Nid yw’r rhain yn ofynion afresymol nac yn ddisgwyliadau afresymol.

Yn dilyn 1945, adeiladodd Prydain yn ôl yn well - gyda thai newydd, strydoedd mwy diogel, parciau cenedlaethol a chefn gwlad iachach, safonau gofal iechyd cyffredinol yn uwch nag erioed, mwy o gyfle addysgol, datblygiadau technolegol, ac ymrwymiad i fwy o gyfiawnder economaidd.

Roedd y newidiadau hynny’n gofyn am ail-wifro ac adnewyddu’r llywodraeth. Dyna pam mae angen diwygio nawr - nid fel diben ynddo’i hun, ond fel ffordd o gyflawni’r Prydain well y mae’r cyhoedd yn mynnu ac yn ei haeddu.

I’r perwyl hwnnw, cyfarfu’r Cabinet a’r Ysgrifenyddion Parhaol heddiw ac maent wedi ymrwymo eu hunain i weledigaeth ar y cyd ar gyfer diwygio, gan gytuno i weithredu ar unwaith ar dair peth:

1. pobl - sicrhau bod y bobl iawn yn gweithio yn y lleoedd iawn gyda’r cymhellion cywir;
2. perfformiad - moderneiddio gweithrediad y llywodraeth, bod â llygaid clir am ein blaenoriaethau, ac amcan yn ein gwerthusiad o’r hyn sy’n gweithio ac nad yw’n gweithio; a
3. partneriaeth - cryfhau’r bond rhwng Gweinidogion a swyddogion, bob amser yn gweithredu fel un tîm o bolisi hyd at gyflawni, a rhwng llywodraeth ganolog a sefydliadau y tu allan iddo.

2. Pobl

2.1 Bydd gennym y bobl orau yn arwain ac yn gweithio yn y llywodraeth i sicrhau gwell canlyniadau i ddinasyddion.

Mae ein Gwasanaeth Sifil yn arwain y byd mewn sawl maes, a’i werthoedd o onestrwydd, uniondeb, didueddrwydd a gwrthrychedd yw sylfaen ei lwyddiant - felly hefyd ei ymrwymiad i anelu’n uwch bob amser. Nawr mae’n rhaid i ni hefyd fynd ymhellach. Byddwn yn dyfnhau ein dealltwriaeth o ddinasyddion ym mhob rhan o’r wlad; tynnu ar ystod fwy amrywiol o brofiadau, sgiliau a chefndiroedd; gosod y safon ar gyfer gweithleoedd cynhwysol lle mae pobl yn cyflawni eu potensial llawn; cadw i fyny mewn meysydd o bwysigrwydd cynyddol, gan gynnwys digidol a thechnoleg; buddsoddi mewn hyfforddiant i gyfarparu ein pobl â’r sgiliau a’r wybodaeth sydd eu hangen arnynt i fynd i’r afael â heriau’r dyfodol; cefnogi ac annog timau amlddisgyblaethol; a gwobrwyo’n well y rhai sy’n rhagori.

1. Byddwn yn edrych y tu hwnt i Lundain i bob cornel o’r DU, fel rhan o’n cenhadaeth i fod yn llywodraeth sy’n debycach i’r wlad rydym yn ei gwasanaethu. Bydd mwy o weision sifil, gan gynnwys uwch arweinwyr, yn gweithio y tu allan i’r brifddinas, gan ymuno â’r nifer o staff rheng flaen ymroddedig sydd eisoes wedi’u lleoli mewn trefi a dinasoedd ledled y DU. Byddwn yn symud y tu hwnt i’r prif ganolfannau lle mae gennym ôl troed sylweddol eisoes, gan adleoli swyddi a meysydd gweithgaredd ar draws y llywodraeth i leoedd gan gynnwys Darlington, Stoke, Wolverhampton, Glasgow, Dwyrain Kilbride, Leeds, Loughborough, Caerdydd, Belffast a Gogledd Cymru. Yn yr un modd, bydd Gweinidogion yn treulio mwy o amser allan o Lundain, yn gweithio gyda thimau lle bynnag y maent wedi’u lleoli.

2. Byddwn yn gwella’r ffordd rydym yn recriwtio a’r ffordd rydym yn rheoli yn symud i mewn ac allan o’r llywodraeth. Penodir gweision sifil yn ôl teilyngdod ar sail cystadleuaeth deg ac agored. Mae’r egwyddor honno, sydd wedi’i hymgorffori yn y diwygiadau Northcote-Trevelyan, yn anweladwy. Fodd bynnag, mae mwy y mae’n rhaid i ni ei wneud i ddenu ystod ehangach o bobl i fraint gwasanaeth cyhoeddus. Dylai fod yn naturiol i bobl â gyrfaoedd a sgiliau sydd wedi’u hadeiladu mewn busnes wasanaethu yn y llywodraeth am gyfnod, ac i’r rhai mewn gwasanaeth cyhoeddus dreulio amser mewn sefydliadau nad ydynt yn ddibynnol ar arian cyhoeddus - cyhyd â bod eglurder ar rolau a chyfrifoldebau, prosesau tryloyw a chyson, effeithiol rheoli unrhyw wrthdaro buddiannau posibl neu ganfyddedig, sy’n sefydlu Cod y Gwasanaeth Sifil a’i werthoedd yn gadarn. Dan arweiniad yr egwyddorion hynny, byddwn yn agor pob penodiad uwch i gystadleuaeth gyhoeddus yn ddiofyn, wedi’i hysbysebu mewn ffordd sy’n sicrhau’r gronfa ehangaf bosibl o ymgeiswyr.
   Byddwn yn sicrhau bod Gweinidogion yn weladwy o Uwch benodiadau Gwasanaeth Sifil yn yr adrannau y maent yn eu harwain, ac yn rhoi’r dewis ehangaf posibl i’r Prif Weinidog ac Ysgrifennydd y Cabinet o Ysgrifenyddion Parhaol a Chyfarwyddwyr Cyffredinol newydd. Byddwn yn gweithio gyda Chomisiwn y Gwasanaeth Sifil i edrych ar y ffordd orau o gefnogi cyflwyno sgiliau newydd. Byddwn yn datblygu llwybrau mynediad newydd o ddiwydiant, y byd academaidd, y trydydd sector a’r sector cyhoeddus ehangach, gyda hyblygrwydd i weddu i’r rheini sydd am adeiladu gyrfa yn y llywodraeth a’r rhai sydd am gael taith fyrrach o ddyletswydd. Byddwn yn gweithio gyda Llywodraeth yr Alban, Llywodraeth Cymru, a Gweithrediaeth Gogledd Iwerddon i gynyddu cyfnewidfa rhwng gweision sifil sy’n cefnogi’r pedair llywodraeth, gan ddyfnhau’r cysylltiadau sy’n ein clymu ledled y DU. Byddwn yn annog arweinwyr y Gwasanaeth Sifil i dreulio amser yn y sector preifat a’r trydydd sector.

3. Byddwn yn buddsoddi mewn hyfforddiant ar gyfer gweision sifil ac ar gyfer Gweinidogion, gyda safonau uchel ar gyfer darpariaeth ar-lein yn ogystal â chreu campws corfforol newydd. Byddwn yn cryfhau sgiliau traddodiadol fel drafftio cyngor ysgrifenedig, deall cysyniadau ystadegol, a gwerthfawrogi sut mae’r Senedd yn gweithio, ynghyd â datblygu arbenigedd mewn meysydd gan gynnwys digidol, data, gwyddoniaeth, a chyflenwi prosiectau a masnach. Byddwn yn ailwampio’r Ffrwd Gyflym fel ei bod yn parhau i fod ymhlith y rhaglenni graddedigion gorau yn y byd, gan ddenu talent o’r ystod ehangaf o ddisgyblaethau a lleoliadau, a byddwn yn datblygu ein cynlluniau prentisiaeth fel bod pob adran yn meithrin talent o bob rhan o’r wlad. Byddwn hefyd yn sicrhau bod Gweinidogion yn derbyn hyfforddiant ar sut i asesu tystiolaeth, monitro darpariaeth, a gweithio’n effeithiol gyda chydweithwyr yn y Gwasanaeth Sifil.

4. Byddwn yn hyrwyddo timau disgyblu cymysg ac yn osgoi hierarchaethau sy’n arafu gweithredu. Byddwn yn sicrhau bod y timau sy’n ymroi i oresgyn yr heriau polisi cyhoeddus mwyaf cymhleth yn cael eu tynnu o ystod o ddisgyblaethau a chefndiroedd, gan feithrin gwreiddioldeb a dulliau gweithredu ledled y system. Byddwn yn defnyddio ‘timau coch’ a secondwyr allanol i herio meddwl confensiynol, gan ei gwneud yn ofynnol bod opsiynau polisi yn cael eu cyflwyno gan ddangos sut mae dewisiadau amgen radical wedi’u gwerthuso a’u hystyried. Byddwn yn lleihau nifer y bobl sydd eu hangen i wneud penderfyniadau, gan dynnu haenau o adrodd i ffwrdd lle bynnag y gallwn.

5. Byddwn yn gwobrwyo pobl am fod yn eithriadol yn yr hyn maen nhw’n ei gyflawni i’r cyhoedd. Bydd rheoli perfformiad yr Uwch Wasanaeth Sifil yn cael ei ailwampio felly mae cysylltiad clir o’r blaenoriaethau cyffredinol ag amcanion unigol. Byddwn yn diffinio’r canlyniadau y mae Gweinidogion ac uwch swyddogion yn gyfrifol amdanynt, gyda thargedau mesuradwy ar gyfer cyflawni. Byddwn yn asesu Ysgrifenyddion Parhaol yn fwy tryloyw a systematig yn erbyn perfformiad adrannol. Byddwn yn cysylltu gwobrau a bonysau â chyrraedd y targedau hynny a dangos perfformiad ehangach. Byddwn yn cymell y rheini ag arbenigedd pwnc dwfn sy’n aros mewn meysydd lle maent yn ychwanegu gwerth ac yn parhau i ddatblygu. Byddwn yn ymyrryd i helpu i wella perfformiad mewn meysydd gwan - gan ddarparu’r gefnogaeth, y mentora a’r adnoddau i gyd-fynd â’r gorau - a byddwn yn rheoli’r rhai y mae eu perfformiad yn gyson yn is na’r lefel y mae gan y cyhoedd hawl i’w disgwyl.

6. Byddwn yn gosod safon newydd ar gyfer amrywiaeth a chynhwysiant, gan herio rhagfarnau blinedig a hyrwyddo amrywiaeth o gefndiroedd a barn, gyda’r egwyddor teilyngdod yn y blaen a’r canol. Mae’n rhaid i’r llywodraeth fod yn gyflogwr enghreifftiol: agored a thryloyw yn y ffordd y mae’n gweithio; wedi ymrwymo i’r safonau uchaf o wasanaeth i eraill; yn drylwyr o ran sut mae’n defnyddio’r adnoddau a ddarperir gan y trethdalwr; ac yn atebol am sut mae’n gwella bywydau eraill bob dydd. Er mwyn gwasanaethu’r cyhoedd yn well, mae’n rhaid i’r llywodraeth hefyd sicrhau ei bod yn tynnu ar ddoniau’r ystod ehangaf bosibl o gefndiroedd daearyddol, cymdeithasol a gyrfaol. Byddwn yn sicrhau y gall dinasyddion o gefndiroedd lleiafrifoedd ethnig, y rhai sy’n byw gydag anableddau a’r rhai sydd wedi profi anfantais yn eu bywydau cynnar, ffynnu mewn gwasanaeth cyhoeddus. Byddwn yn datblygu ethos llywodraeth gysylltiedig ledled y DU - gyda chyfleoedd gyrfa ym mhob rhan o’r wlad yn agored i bawb, datgymalu rhwystrau a pharodrwydd i ofyn bob amser sut mae’r ffordd rydym wedi ein strwythuro yn helpu ein holl ddinasyddion ac yn mynd i’r afael ag anfantais yn eu bywydau beunyddiol. Byddwn yn gwarantu tegwch yn y gwaith, yn cymryd agwedd dim goddefgarwch tuag at fwlio, gwahaniaethu ac aflonyddu, ac yn tyfu diwylliant sy’n croesawu her ac yn mynnu trylwyredd o ran sut rydym yn asesu darpariaeth ar gyfer dinasyddion.

3. Perfformiad

3.1 Byddwn yn moderneiddio gweithrediad y llywodraeth, ac yn fwy disgybledig wrth flaenoriaethu a gwerthuso’r hyn a wnawn.

Nid yw diweddaru gwifrau’r llywodraeth yn uchelgais newydd, ond mae newid cyflym yn y byd o’n cwmpas yn golygu na allwn fforddio methu; mae llwyfannau a gwasanaethau digidol yn newid y berthynas rhwng y wladwriaeth a’r dinesydd, ac mae data pan gânt eu defnyddio’n dda yn dweud cymaint mwy wrthym am yr hyn sy’n gweithio a’r hyn nad yw’n gweithio. Bydd adrannau yn gosod targedau a nodau clir ar gyfer y meysydd y mae’n rhaid iddynt gyflawni ynddynt, gydag adroddiadau rheolaidd a chyhoeddus. Fe’u hanogir hefyd i fod yn greadigol ac yn ddychmygus wrth ddatrys problemau a llunio polisi, ond disgwylir iddynt fod yn drylwyr wrth groesawu gwerthuso a chraffu. Er mwyn i adrannau allu canolbwyntio ar ddatrys y problemau polisi a chyflawni sy’n eu hwynebu, byddwn yn sicrhau bod y ganolfan yn eu cefnogi’n effeithiol trwy ddarparu’r swyddogaethau a’r llwyfannau y mae angen iddynt ragori arnynt: bydd gan bob adran fynediad at ddata rhyngweithredol a gwasanaethau TG; bydd un mewngofnodi digidol ar gyfer holl wasanaethau’r llywodraeth; bydd cyfathrebiadau’r llywodraeth yn cael eu trefnu’n fwy cydlynol o’r ganolfan; bydd anghenion AD pob adran yn cael eu cydgysylltu’n well; a bydd prosesau caffael yn cael eu diwygio a’u symleiddio nawr ein bod wedi gadael yr UE, gan helpu adrannau i elwa ar arbedion maint a’r arbenigedd masnachol gorau. Bydd gan y swyddogaethau corfforaethol gwell hyn eu targedau eu hunain ar gyfer perfformiad gwell - gan gynnwys yr arbedion ariannol y disgwylir iddynt ddod â nhw flwyddyn ar ôl blwyddyn.

1. Byddwn yn adfywio’r egwyddor o atebolrwydd adrannol, gan ymddiried mewn adrannau i gyflawni eu hamcanion, gyda chefnogaeth canolfan ddoethach. Byddwn yn sicrhau bod tryloywder ynghylch yr hyn y mae disgwyl i adrannau ei gyflawni gyda chynlluniau syml yn nodi eu blaenoriaethau a’r targedau y gellir barnu cyflawni yn eu herbyn. Byddwn yn sefydlu Tasglu Gwerthuso newydd i weithredu fel crafwr mewnol nid yn unig o werth am arian mewn rhaglenni ond effeithiolrwydd yn erbyn uchelgeisiau cyhoeddedig. Byddwn yn gwneud gwell defnydd o Gyfarwyddwyr Anweithredol i herio perfformiad yn eu hadrannau ac ar draws y llywodraeth, o dan arweinyddiaeth Cyfarwyddwr Anweithredol Arweiniol y Llywodraeth.

2. Byddwn yn gwella swyddogaethau traws-lywodraeth - fel digidol, masnachol, cyllid ac adnoddau dynol - i gefnogi gweithgaredd corfforaethol adrannau yn well, gan weithredu ar argymhellion Cyngor yr Economi Ddigidol ac Adolygiadau Maude. Byddwn yn ei gwneud yn ofynnol i bob adran fodloni safonau clir a bennir gan y swyddogaethau, ynghyd â glynu’n gaeth at reolaethau gwariant sy’n helpu i sicrhau bod y llywodraeth yn darparu gwerth am arian i’r trethdalwr.

3. Byddwn yn rhoi data wrth wraidd ein penderfyniadau, gan ddysgu’n benodol o’r dull a ddefnyddiwyd gennym wrth ymateb i COVID-19. Byddwn yn gosod rhagdybiaeth o blaid bod yn agored a gofyniad i rannu data ar draws adrannau, fel bod polisïau’n cael eu llywio gan y dadansoddiad data gorau o bob rhan o’r llywodraeth. Byddwn yn creu stocrestrau data i sicrhau ein bod yn gwybod pa ddata sy’n bodoli, ble mae’n cael ei storio, a sut y gellir ei gyrchu. Byddwn yn gwneud delweddu data yn offer cyffredin i sicrhau bod Gweinidogion a swyddogion yn deall mewn amser real y dystiolaeth ddiweddaraf sy’n sail i benderfyniadau.

4. Byddwn yn hyrwyddo arloesedd ac yn harneisio gwyddoniaeth, peirianneg a thechnoleg i wella polisi a gwasanaethau. Byddwn yn disgwyl i swyddogion ofyn ‘sut y gall gwyddoniaeth helpu’ wrth fynd i’r afael â phroblemau a bod â’r sgiliau i gyflawni hyn. Byddwn yn annog cymryd risg ystyriol i ddod o hyd i ffyrdd newydd o ddatrys heriau, ehangu ein defnydd o arbrofi a threialon rheoledig ar hap, a chynyddu caffael a mabwysiadu arloesedd. Byddwn yn meithrin gallu mewnol a rhwydweithiau allanol i gyrchu a deall y mewnwelediadau gwyddonol gorau sydd ar gael i gefnogi ein nodau polisi a’u cyflawni. Byddwn yn buddsoddi yn y dechnoleg ddiweddaraf, ac yn disodli systemau TG blaenorol sy’n rhy gymhleth ac yn anodd eu defnyddio.

5. Byddwn yn ceisio rhagoriaeth wrth ddarparu prosiectau a gwasanaethau. Bydd gennym Uwch Berchennog Cyfrifol (SRO) pwrpasol ar gyfer pob prosiect mawr, gyda chymeradwyaeth ynghlwm wrth arweinyddiaeth gymwys. Ni fyddwn yn caniatáu i hierarchaeth rwystro datrys problemau yn gyflym na chyflawni’n effeithiol, a sicrhau bod gennym y strwythurau cywir ar waith i gyflawni’r canlyniadau rydym eu heisiau mor effeithlon â phosibl. Byddwn yn cryfhau’r proffesiwn cyflenwi gweithredol i sicrhau gwasanaeth cyson o ansawdd uchel.

4. Partneriaeth

4.1 Byddwn yn gweithredu gyda’n gilydd, fel un tîm o’r llywodraeth, i gyflawni dros ddinasyddion.

Un o gryfderau mawr system lywodraethu’r DU yw’r bartneriaeth unigryw sy’n bodoli rhwng Gweinidogion a swyddogion, sy’n gweithio gyda’i gilydd i greu a chyflawni polisi. Rydym am adeiladu partneriaeth agosach fyth, gan sicrhau bod undod pwrpas a gweithredu sy’n cael eu rhannu ar draws y llywodraeth. Mae hynny’n golygu mwy o atebolrwydd i bawb, targedau y gellir barnu Gweinidogion yn eu herbyn, a dangosyddion perfformiad ar gyfer yr Uwch Wasanaeth Sifil - pob un wedi’i adeiladu i ddangos llwyddiant wrth gyflawni ar gyfer y cyhoedd yn hytrach na bodloni â blaenoriaethau mewnol.

1. Byddwn yn creu mwy o gyfleoedd i Weinidogion a swyddogion drafod a chyfoethogi polisi ar y cyd. Un o’r prif wersi o’n paratoadau ar gyfer Ymadael â’r UE, ac o’n hymateb i’r pandemig, yw bod y penderfyniadau gorau yn cael eu gwneud pan fydd Gweinidogion a swyddogion yn cyfrannu at drafodaethau mewn fforymau cymysg, yn hytrach na dibynnu ar ddull traddodiadol o Weinidog yn cynrychioli eu hadran yn unig. Byddwn yn ymestyn yr egwyddor hon ar draws busnes y llywodraeth, gan ddisgwyl bod trafodaethau polisi yn agored ac yn ddi-hierarchaidd. Byddwn hefyd yn gwella sut rydym yn olrhain y penderfyniadau a’r camau sy’n deillio o drafodaethau Pwyllgor y Cabinet.

2. Byddwn yn dod â mwy o eglurder i rolau, cyfrifoldebau ac atebolrwydd Gweinidogion ac uwch swyddogion wrth wneud penderfyniadau. Byddwn yn creu amgylchedd sy’n cefnogi llunio polisïau agored, cydweithredol a chymryd risg wedi’i farnu’n dda, gyda’r ffocws ar gyflawni. Byddwn yn ystyried sut y dylai’r rolau hyn ryngweithio a chael eu cyfleu, a sut y dylid dwyn arweinwyr i gyfrif am eu penderfyniadau mewn gwahanol gyd-destunau, gan gynnwys ystyried rôl a dyluniad cyfarwyddiadau gweinidogol. Byddwn yn sicrhau bod hyn yn atgyfnerthu ein hymrwymiad i’r safonau priodoldeb uchaf, gyda Gweinidogion ac Ysgrifenyddion Parhaol â chyfrifoldeb clir am safonau yn eu hadrannau.

3. Byddwn yn cofleidio’r cysylltiadau rhwng ein hagenda domestig a’n gwaith ar y llwyfan rhyngwladol. Byddwn yn tynnu ar fewnwelediadau a dysgiadau o wledydd eraill i helpu i lywio’r camau a gymerwn gartref, gan drosoli rhwydwaith byd-eang cryf y DU, a gwneud yn siŵr ein bod, wrth ddylunio polisïau domestig, yn ystyried sut y gallant gyfrannu at ein hamcanion ar gyfer Prydain Fyd-eang.

4. Byddwn yn gweithredu’n fwy di-dor gyda sefydliadau y tu allan i’r llywodraeth, gan adeiladu partneriaethau gyda’r sector cyhoeddus ehangach, y sector preifat a sefydliadau cymunedol i sicrhau’r canlyniadau gorau i ddinasyddion. Byddwn yn hybu deialog rhwng arweinwyr o bob sector i sicrhau ein bod yn sylwi ac yn mynd i’r afael â phroblemau gyda’n gilydd, ac yn archwilio mathau newydd o gydweithredu wrth ddarparu gwasanaethau.

Bwriad y camau hyn yw gwneud i’r llywodraeth weithio’n well a’n helpu i ganolbwyntio ar ein blaenoriaethau pwysicaf, felly mae’n rhaid i ni symud yn gyflym i’w rhoi ar waith. Fodd bynnag, nid ydynt yn dod i ben ynddynt eu hunain. Mae eu gwir werth yn y diwygiadau ehangach y byddant yn sail iddynt - diwygiadau a fydd yn rhyddhau potensial y DU, yn lefelu ein gwlad, ac yn gwella bywydau bob dydd pobl. Mae popeth a wnawn yn gwasanaethu’r nodau hynny.

PRIF WEINIDOG Ar ran y Cabinet

YSGRIFENNYDD CABINET Ar ran yr Ysgrifenyddion Parhaol

5. Atodiad - Camau Gweithredu yn 2021

Mae’r datganiad uchod yn nodi ein gweledigaeth ar gyfer gwneud i’r llywodraeth weithio’n well wrth wasanaethu dinasyddion. Fodd bynnag, nid yr hyn sy’n cyfrif yw’r hyn a ddywedwn ond yr hyn a wnawn. Felly mae’r atodiad hwn yn amlinellu’r camau penodol y byddwn yn eu cymryd yn 2021. Bydd y llywodraeth yn gweithio’n dryloyw, ac yn adrodd yn rheolaidd ar ein cynnydd.

1. Gweithredu cynlluniau i symud 22,000 o rolau allan o Lundain erbyn 2030, gan gynnwys 50% o rolau Uwch Weision Sifil (SCS), gan gadarnhau o leiaf bum adleoliad adrannol mawr eleni.
2. Sefydlu llwybrau mynediad newydd sydd wedi’u rheoli’n briodol ac yn gyson ar gyfer gweithwyr proffesiynol o’r tu allan i’r llywodraeth, gan gynnwys am gyfnodau â therfyn amser ynghlwm wrth brosiectau neu dasgau penodol.
3. Gweithio gyda Chomisiwn y Gwasanaeth Sifil i adolygu sut y gall annog ymgeiswyr sydd â sgiliau penodol, galw uchel, yn enwedig gwyddonwyr a pheirianwyr.
4. Ailfywiogi’r cynllun cyfnewid ar gyfer gweision sifil rhwng Llywodraeth y DU a Llywodraeth yr Alban, Llywodraeth Cymru a Gwasanaeth Sifil Gogledd Iwerddon.
5. Datblygu piblinell o secondiadau o’r Gwasanaeth Sifil yn sefydliadau mawr yn y DU ac yn rhyngwladol, gan gynnwys llywodraethau eraill, dan arweiniad proffesiynau ac adrannau, gyda chefnogaeth gan Gyfarwyddwyr Anweithredol, fel rhan greiddiol o ddatblygu talent.
6. Sefydlu cwricwlwm a champws hyfforddi newydd ar gyfer y llywodraeth, gyda ffordd ddigidol newydd i gael mynediad at ddysgu, pecyn sefydlu gorfodol, a dosbarth meistr data ar gyfer y SCS.
7. Lansio Academi Prosiectau newydd y Llywodraeth a’r Fframwaith Cyflenwi Prosiectau i adeiladu gallu i gyflawni prosiectau.
8. Adnewyddu’r strategaeth brentisiaethau cyfredol, gyda phwyslais ar ansawdd a pherthnasedd yn hytrach na thargedau rhifiadol, gan gynnwys datblygu prentisiaeth Gweinyddiaeth y Llywodraeth.
9. Rhoi rhaglen hyfforddi ar waith ar gyfer Gweinidogion, gan gynnwys sgiliau prosiect a masnachol.
10. Gosod cyfnodau aseiniad disgwyliedig wrth benodi ar gyfer pob swydd SCS gan ystyried gofynion y rôl.
11. Gweithredu tâl yn seiliedig ar allu, gan ddechrau gyda’r SCS.
12. Gosod fframwaith rheoli perfformiad newydd ar gyfer y SCS - gyda thargedau i sicrhau gwelededd dros gyflawni - ochr yn ochr â threfniadau rheoli perfformiad diwygiedig ar gyfer Ysgrifenyddion Parhaol sydd wedi’u halinio’n agos â’r Cynlluniau Cyflenwi Canlyniadau adrannol newydd.
13. Gweithredu her gyson Cyfarwyddwyr Anweithredol o ran perfformiad adrannol, o dan arweinyddiaeth Cyfarwyddwyr Anweithredol Arweiniol y Llywodraeth.
14. Cyhoeddi strategaeth amrywiaeth a chynhwysiant i hyrwyddo tegwch a pherfformiad yn well.
15. Gosod Cynlluniau Cyflenwi Canlyniadau ar gyfer pob adran, a sicrhau bod gan bob adran Fwrdd Cyflenwi sy’n ymwneud â Chyfarwyddwyr Anweithredol i fonitro perfformiad.
16. Gweithredu safonau clir ar gyfer yr holl swyddogaethau a sicrhau eu bod yn cael eu defnyddio’n gyson ar draws y llywodraeth i wella ansawdd ac effeithlonrwydd.
17. Sicrhau bod pob adran yn cadw at fframwaith rheoli gwariant cryfach.
18. Sefydlu’r Swyddfa Ddigidol a Data Ganolog gyda mandad a’r arbenigedd i yrru arloesedd digidol a data, gan gynnwys ehangu’r defnydd o offer delweddu data.
19. Lansio mewngofnodi sengl ar gyfer gwasanaethau ar-lein y llywodraeth.
20. Cyflwyno adroddiadau gorfodol ar gostau a risgiau systemau TG sydd wedi’u dyddio, a sicrhau nad oes unrhyw systemau TG newydd yn cael eu creu heb ryngweithredu â systemau perthnasol eraill y llywodraeth.
21. Symud pob prosiect mawr cymwys i Bortffolio Prosiectau Mawr y Llywodraeth, gan ei gyhoeddi gydag enwau SROs pwrpasol sydd â chymwysterau addas ar gyfer pob prosiect fel amod cymeradwyo.
22. Sefydlu Portffolio Contractau Mawr y Llywodraeth, i wella rheolaeth contractau’r contractau mwyaf hanfodol.
23. Sefydlu’r Tasglu Gwerthuso i sicrhau gwerthuso effaith a thryloywder cyson o ansawdd uchel, ac uned gyflawni wedi’i hadnewyddu i yrru cynnydd ar brif flaenoriaethau’r llywodraeth.
24. Dechrau rhaglen adolygu ar gyfer Cyrff Hyd Braich a chynyddu effeithiolrwydd o’u nawdd adrannol, wedi’i danategu gan fetrigau perfformiad clir a safonau llywodraethu a noddi newydd trwyadl.
25. Sicrhau fod yr holl ddata mor agored â phosibl i’r cyhoedd a thrydydd partïon.
26. Cyhoeddi cofnod canolog (Llyfr Domesday) o holl eiddo’r llywodraeth - fesul adran a fesul asiantaeth.
27. Adolygu canllawiau ar bresenoldeb Pwyllgor y Cabinet i sicrhau bod uwch swyddogion perthnasol yn mynychu ac yn cymryd rhan, ble y bo’n briodol, ac i ddyblygu ledled pob pwyllgor perthnasol arfer da ar weithredoedd olrhain a phenderfyniadau.
28. Cynnal cyfarfodydd Cabinet rhyfeddol o leiaf unwaith y flwyddyn, gan ddod â’r Cabinet a’r Ysgrifenyddion Parhaol ynghyd, i adolygu cynnydd ar flaenoriaethau allweddol y llywodraeth.
29. Cwblhau adolygiad o lywodraethu’r Gwasanaeth Sifil, gan gynnwys ystyried y rolau priodol ar gyfer uwch swyddogion, Cyfarwyddwyr Anweithredol a Gweinidogion.
30. Cwblhau adolygiad o fodelau atebolrwydd am benderfyniadau, gan dynnu ar arfer gorau rhyngwladol a phrofiadau yn ystod y pandemig ac ystyried rôl a dyluniad cyfarwyddiadau gweinidogol.