Ffurflen

Sut i wneud cais am ailgofrestru genedigaeth er mwyn ychwanegu manylion y tad

Diweddarwyd 5 Medi 2025

1. Gwybodaeth Gyffredinol

Mae Adran 10A o Ddeddf Cofrestru Genedigaethau a Marwolaethau 1953 yn caniatáu ailgofrestru genedigaeth plentyn i gynnwys manylion y tad lle bo amgylchiadau penodol yn cael eu bodloni:

• nid oedd y rhieni’n briod nac mewn partneriaeth sifil â’i gilydd pan anwyd y plentyn ac nid ydynt wedi priodi na ffurfio partneriaeth sifil â’i gilydd ers hynny a
• nid yw’r gofrestr geni wreiddiol yn dangos unrhyw fanylion am y tad

Mae’n ofynnol i’r canlynol fynychu’r swyddfa gofrestru i ailgofrestru:

• Y ddau riant

neu

• Un rhiant gyda ffurflen datganiad statudol o gydnabod rhiantiaeth wedi’i chwblhau gan y rhiant nad oedd yn mynychu

neu

• Un rhiant gyda gorchymyn(au) llys neu Gytundeb Cyfrifoldeb Rhiant

2. Sut ydw i’n gwneud cais am ailgofrestru?

Rhaid i chi lenwi’r ffurflen GRO 185 ‘Cais gan fam a/neu dad i ailgofrestru genedigaeth eu plentyn i ychwanegu manylion y tad’.

3. Ble alla i gael ffurflen gais?

• Drwy ei lawrlwytho o https://www.gov.uk/government/publications/application-to-re-register-a-childs-birth-and-add-the-natural-fathers-details
• Efallai y bydd eich swyddfa gofrestru leol yn gallu rhoi un i chi
• Gallwch ofyn am ffurflen gais i gael ei phostio atoch drwy ffonio 0300 123 1837

4. A oes ffi?

Nid oes ffi am ailgofrestru’r enedigaeth, ond bydd yn rhaid i chi dalu am unrhyw dystysgrifau newydd yn dilyn yr ailgofrestriad.

5. Os oedd y fam a’r tad yn briod neu mewn partneriaeth sifil â’i gilydd ar adeg, neu ar ôl yr enedigaeth, mae angen ffurflen gais wahanol i ychwanegu manylion y tad.

Mae’r siart llif yn rhoi canllaw cyflym i ba ffurflen gais y dylech ei llenwi. Nid yw’r siart llif yn dangos pob senario

Oeddech chi mewn priodas neu bartneriaeth sifil gyda’r fam/tad adeg genedigaeth y plentyn? > Oeddwn > A yw manylion y tad wedi’u cofnodi ar dystysgrif geni’r plentyn? > Ydyn > Lle mai dim ond un hysbysydd a gofrestrodd enedigaeth y plentyn, nid oes angen cais i ailgofrestru’r enedigaeth.

Oeddech chi mewn priodas neu bartneriaeth sifil gyda’r fam/tad adeg genedigaeth y plentyn? > Oeddwn > A yw manylion y tad wedi’u cofnodi ar dystysgrif geni’r plentyn? > Nac ydyn > Correct a birth registration: What corrections can be made.

Oeddech chi mewn priodas neu bartneriaeth sifil gyda’r fam/tad adeg genedigaeth y plentyn? > Nid oeddwn > A wnaeth y fam/tad nodi cytundeb priodas neu bartneriaeth sifil gyda’i gilydd ar ôl genedigaeth y plentyn? > Naddo > Lle nad yw manylion y tad wedi’u cofnodi yn y dystysgrif geni > Application to re-register a child’s birth and add the father’s details

Oeddech chi mewn priodas neu bartneriaeth sifil gyda’r fam/tad adeg genedigaeth y plentyn? > Nid oeddwn > A wnaeth y fam/tad nodi cytundeb priodas neu bartneriaeth sifil gyda’i gilydd ar ôl genedigaeth y plentyn? > Do > Application to re-register a birth following marriage or civil partnership of parents - GOV.UK.

6. I ble ddylwn i anfon fy nghais a’m dogfennau?

Mae’r opsiynau canlynol yn rhoi cyngor ynghylch ble i anfon eich cais. Noder, bydd eich cais yn cael ei ohirio os na fyddwch yn anfon eich dogfennau i’r swyddfa gywir.

Opsiwn 1

Rydych wedi ateb NA i BOB cwestiwn yn adrans 5 a 6 o’r ffurflen gais.

Rydych wedi nodi yn adran 1 y gall y DDAU riant fynychu’r swyddfa gofrestru yng Nghymru neu Loegr gyda’i gilydd.

1. Cysylltwch â’r swyddfa gofrestru yr hoffech chi’ch dau fynd iddi
2. Rhowch wybod iddyn nhw eich bod wedi cwblhau’r ffurflen gais ar gyfer ailgofrestru
3. Dilynwch unrhyw gyfarwyddiadau a ddarperir gan y swyddfa gofrestru leol

Opsiwn 2

Rydych wedi ateb NA i BOB un o’r cwestiynau yn adrans 5 a 6 o’r ffurflen gais.

Dim ond UN rhiant sy’n gallu mynychu swyddfa gofrestru yng Nghymru neu Loegr.

1. Bydd angen i’r rhiant sy’n methu â mynychu’r swyddfa gofrestru lenwi Datganiad Statudol o Gydnabyddiaeth Rhiant (Ffurflen 16) sydd ar gael o unrhyw swyddfa gofrestru yng Nghymru neu Loegr neu gallwch lawrlwytho ffurflen o https://www.gov.uk/government/publications/statutory-declaration-of-acknowledgement-of-parentage-form
2. Gellir anfon eich ffurflen gais wedi’i chwblhau a Ffurflen 16 drwy’r post at GRO neu eu cyflwyno i’ch swyddfa gofrestru leol i’w hanfon ymlaen at GRO

Opsiwn 3

Rydych chi wedi nodi yn adran 1 y gall y DDAU riant fynychu’r swyddfa gofrestru yng Nghymru neu Loegr gyda’i gilydd.

Rydych chi wedi ateb NA i’r cwestiwn yn adran 5 ac IE i UNRHYW un o’r cwestiynau yn adran 6.

1. Gallwch anfon eich ffurflen gais wedi’i chwblhau drwy’r post at y Swyddfa Gofrestru Gyffredinol neu ei chyflwyno i’ch swyddfa gofrestru leol i’w hanfon ymlaen at y Swyddfa Gofrestru Gyffredinol
2. Anfonwch lungopïau ardystiedig o’r gorchymyn(ion) llys gwreiddiol neu’r Cytundeb Cyfrifoldeb Rhiant gyda’ch cais

Opsiwn 4

NID yw Dewisiadau 1, 2 a 3 yn berthnasol

Pan nad yw un o’r rhieni’n fodlon cydweithredu â chais ailgofrestru, mae darpariaeth i UN rhiant ailgofrestru’r enedigaeth gan ddefnyddio gorchymyn llys neu Gytundeb Cyfrifoldeb Rhiant. (PRA).

1. Gallwch anfon eich ffurflen gais wedi’i chwblhau drwy’r post at GRO neu ei chyflwyno i’ch swyddfa gofrestru leol i’w hanfon ymlaen at GRO
2. Anfonwch lungopïau ardystiedig o orchymyn(ion) llys gwreiddiol neu PRA gyda’ch cais

7. Pa orchmynion llys sy’n dderbyniol?

Dyma’r gorchmynion llys derbyniol a gyhoeddir gan lys yn y Deyrnas Unedig (DU):

• Adran 4 neu 4ZA o Ddeddf Plant 1989 – mae’r person hwnnw wedi gwneud cytundeb gyda’r fam fod ganddo gyfrifoldeb rhiant dros y plentyn (PRA).
• Paragraff 1 o Atodlen 1 o Ddeddf Plant 1989 – mae’r person hwnnw’n gwneud darpariaeth ariannol benodol ar gyfer y plentyn.
• Adran 4 o Ddeddf Diwygio Cyfraith y Teulu 1987 - bydd gan y person hwnnw’r holl hawliau a dyletswyddau rhiant mewn perthynas â’r plentyn.
• Adran 9 o Ddeddf Gwarcheidiaeth Plant Dan Oed 1971 – dylai’r person hwnnw gael gwarchodaeth neu ofal a rheolaeth neu warcheidiaeth gyfreithiol dros y plentyn.
• Adran 9 neu 11b o Ddeddf Gwarcheidiaeth Plant Dan Oed 1971 - mae’n ofynnol i’r person hwnnw wneud darpariaeth ariannol ar gyfer y plentyn.
• Adran 4 o Ddeddf Achosion Cysylltu 1957 – enwi’r person hwnnw fel tad tybiedig y plentyn.

Pwysig: Nid yw gorchmynion llys a thystiolaeth fel prawf DNA, cytundebau cynhaliaeth plant a gafwyd y tu allan i’r DU yn dderbyniol at ddiben ailgofrestru genedigaeth.

8. Sut olwg sydd ar ailgofrestru?

Bydd cofrestru genedigaeth newydd yn cael ei greu i gynnwys manylion y tad.

9. Oes angen i mi anfon dogfennau gwreiddiol?

Wrth anfon y cais drwy’r post i’r Swyddfa Gofrestru Gyffredinol, rhaid i’r ffurflen gais a Ffurflen 16 fod yn ddogfennau gwreiddiol. Os ydych chi’n cyflwyno gorchymyn(ion) llys a/neu Gytundeb Cyfrifoldeb Rhiant gyda’ch cais, yna dylid ardystio’r rhain fel copïau gwir o ddogfennau gwreiddiol. Gellir dod o hyd i restr sy’n rhoi enghreifftiau o bersonau addas yn:  https://www.gov.uk/certifying-a-document

Ni ddylai’r person sy’n ardystio’r llungopïau fod yn perthyn trwy enedigaeth na phriodas/partneriaeth sifil i’r ymgeisydd(wyr), bod mewn perthynas bersonol â nhw na byw yn yr un cyfeiriad. Dylai’r ardystiwr: 

1. cynnwys y geiriau - “Wedi’i ardystio i fod yn gopi gwir o’r gwreiddiol a welais i”
2. llofnodi’r llungopi
3. argraffu eu henw
4. cadarnhau eu galwedigaeth
5. ychwanegu eu cyfeiriad a’u rhif ffôn

Os ydych chi’n mynd â’r cais i swyddfa gofrestru, yna dylent allu ardystio eich dogfennau fel copi gwir o’r gwreiddiol, sy’n golygu y gallwch gadw eich dogfennau gwreiddiol. Fodd bynnag, bydd unrhyw Ffurflen 16 a gyflwynir i’r swyddfa gofrestru yn cael ei chadw at ddiben yr ailgofrestriad.

Mae’r GRO neu’r Gwasanaeth Cofrestru Lleol yn cadw’r hawl i ofyn i chi gyflwyno’r ddogfen wreiddiol os oes angen.

Bydd y GRO yn dinistrio’n gyfrinachol yr holl gopïau ardystiedig a gyflwynir gyda’r cais oni bai y gofynnir yn benodol iddynt eu dychwelyd.  

10. A fydd y tad yn cael Cyfrifoldeb Rhiant dros y plentyn pan fydd yr enedigaeth yn cael ei hail- gofrestru?

Gellir dod o hyd i wybodaeth am sut y gellir cael neu ddileu Cyfrifoldeb Rhiant yn y ddolen ganlynol:  https://www.gov.uk/parental-rights-responsibilities

11. Ble alla i gael rhagor o wybodaeth?

Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â’ch swyddfa gofrestru leol neu cysylltwch â’r Swyddfa Gofrestru Gyffredinol ar 0300 123 1837 (Llun – Gwener: 9am – 5pm) neu anfonwch e-bost at GROCasework@gro.gov.uk

Mae’r wybodaeth yn y daflen hon yn seiliedig ar Ddeddf Cofrestru Genedigaethau a Marwolaethau 1953 ond nid yw’n ddatganiad llawn o’r gyfraith. 

At ddiben canfod ac atal troseddau, gellir trosglwyddo a gwirio gwybodaeth sy’n ymwneud â chais ag adrannau eraill y llywodraeth neu asiantaethau gorfodi’r gyfraith.

Mae’r Swyddfa Gofrestru Gyffredinol yn rhan o Swyddfa Basbort Ei Fawrhydi.