Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn ymweld ag Aberdaugleddau wrth i Lywodraeth y DU osod allan eu cynlluniau porthladd rhydd i hybu’r economi
Mae Llywodraeth y DU wedi lansio ymgynghoriad gyda’r nod o gyhoeddi porthladdoedd rhydd newydd ar ddiwedd 2021
From L-R Chris Martin (Chairman MHPA), Welsh Secretary Simon Hart and Andy Jones (CEO MHPA) at Milford Haven Port Authority
Bu Simon Hart, Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn ymweld ag Awdurdod Porthladd Aberdaugleddau heddiw i drafod yr ymgynghoriad porthladd rhydd a gafodd ei lansio heddiw (Dydd Llun 10 Chwefror) gan Lywodraeth y DU.
Bydd yr ymgynghoriad yn ystyried y broses o greu canolfannau cenedlaethol newydd ar gyfer menter a busnes a fydd yn cael eu hagor ar draws y DU. Disgwylir i’r canolfannau greu miloedd o swyddi, adfywio cymunedau a rhoi hwb i economi’r DU.
Bydd hyd at ddeg o borthladdoedd rhydd newydd yn cael eu hagor ar draws y DU wrth i Lywodraeth y DU geisio manteisio ar y cyfleoedd sy’n codi yn sgil gadael yr UE.
Mae’r ymgynghoriad wedi lansio gyda’r nod o gyhoeddi lleoliadau’r ardaloedd newydd ar ddiwedd y flwyddyn nesaf er mwyn iddynt fod ar agor i fusnesau yn 2021.
Yn ôl Ysgrifennydd Gwladol Cymru Simon Hart:
Bydd datblygiad y porthladdoedd rhydd yn creu canolfannau arloesol ar draws y DU gan gynhyrchu syniadau newydd mewn amryw o sectorau’r DU o gwsmeriaid i drafnidiaeth i ddatgarboneiddio.
Bydd porthladd rhydd yng Nghymru yn creu cannoedd swyddi a hwyluso twf economaidd. Dyna pam rwyf yn annog busnesau i ymgysylltu a’n ymgynghoriad a’n helpu ni i ryddhau ein potensial o ran arloesi, buddsoddiant a thwf. Wrth weithio’n agos gyda Llywodraeth Cymru a busnesau, byddwn yn sicrhau gall y DU gyfan deimlo’r manteision wrth i’r lywodraeth hon gyflawni yr hymrwymiadau yn ei maniffesto.
Meddai Prif Ysgrifennydd y Trysorlys, Rishi Sunak:
Bydd y porthladdoedd rhydd yn rhyddhau potensial ein porthladdoedd hanesyddol balch a rhoi hwb i gymunedau ar draws y DU wrth i ni lefelu fyny. Bydd hyn yn denu busnesau newydd, lledaenu swyddi, buddsoddiadau a chyfleoedd i drefi a dinasoedd ar hyd a lled y wlad.
Mae hyn yn rhan o’n cenhadaeth fel gwlad sy’n edrych allan, sy’n hyrwyddo masnach rydd fyd-eang gyda phorthladdoedd rhydd sy’n gweithio i bawb yn y DU.
Bydd porthladdoedd rhydd yn cynnig cyfle cyffrous i’r tollau arloesol, trafnidiaeth a thechnolegau gwyrdd i gael eu treialu mewn amgylchiadau o dan reolaeth, cyn cael eu mabwysiadu’n ehangach mewn sectorau perthnasol o’r economi. Bydd Llywodraeth y DU yn gweithio’n agos mewn partneriaeth gyda’r gweinyddiaethau datganoledig fel gall holl genhedloedd y DU rhannu manteision y porthladdoedd rhydd.
Gall manteision model y porthladdoedd rhydd 2020 gynnwys:
-
Ni fydd y nwyddau a ddaw mewn i’r porthladdoedd rhydd yn denu tollau nes iddynt adael y porthladdoedd rhydd a mynd mewn i’r farchnad ddomestig.
-
Ni fydd toll yn daladwy os cânt eu hail-allforio.
-
Pan fydd deunyddiau crai yn cael eu mewnforio a’i phrosesu mewn i nwyddau terfynol, bydd tollau ond yn cael eu talu ar y nwyddau terfynol
-
Gall porthladdoedd rhydd gael eu lleoli yn fewndirol yn ogystal ag yn agos i borthladdoedd. Gall hyn leihau costau adleoli neu gostau buddsoddi ar gyfer safleoedd gweithgynhyrchu presennol ger porthladdoedd.
-
Ni fydd angen datganiad tollau llawn i symud nwyddau i mewn i borthladd rhydd. Bydd hyn yn arbed amser busnes a’i gwneud yn haws i fewnforio nwyddau.
-
Diwygiadau cynlluniau i helpu porthladdoedd môr i ddatblygu o fewn eu ffiniau a rhoi pŵer i gynghorau lleol i gymeradwyo prosiectau adeiladu lleol angenrheidiol
-
Agenda adfywio i godi’r ardaloedd lleol o amgylch y porthladdoedd rhydd
-
Amgylchiadau arloesol i dreialu technolegau newydd
-
Mentrau yn seiliedig ar her i feithrin partneriaethau rhwng porthladdoedd, busnesau ac arloeswyr
Yn ogystal, mae Llywodraeth y DU yn ystyried mesurau treth gyda’r nod i:
-
gynyddu buddsoddiadau mewn seilwaith adeiladwaith a pheiriannau mewn porthladdoedd rhydd i godi cynhyrchiant
-
cymell ymchwil i ysgogi arloesedd mewn porthladdoedd rhydd
-
torri costau sy’n gysylltiedig â phrosesu nwyddau drwy borthladd
-
lleihau’r costau o gyflogi gweithwyr sy’n gweithio mewn safleoedd y porthladdoedd rhydd
Ni fydd safonau uchel y DU o ran diogelwch, hawliau gweithwyr a’r amgylchedd yn cael eu peryglu.
Pan fydd yr ymgynghoriad 10 wythnos yn cael ei gwblhau [link to condoc], bydd Llywodraeth y DU yn gwahodd porthladdoedd awyr, y môr a rheilffyrdd i gyflwyno cais am statws porthladdoedd rhydd ar sail gystadleuol.