Canllawiau

Mynnwch gyngor cyfreithiol gan weithiwr proffesiynol eiddo deallusol

Dylech gael cyngor cyfreithiol cyn gwneud cais am eiddo deallusol. Mae eich siawns o gael eiddo deallusol yn llawer mwy os ydych chi'n defnyddio twrnai.

Twrneiod patent a thwrneiod nodau masnach cofrestredig

Dim ond cynrychiolwyr cofrestredig sy’n cael galw eu hunain yn dwrnai patent, asiant patent, twrnai nodau masnach cofrestredig neu asiant nodau masnach cofrestredig. Mae hyn yn golygu bod rhaid i unrhyw un sy’n defnyddio’r teitlau hyn fod â chymwysterau cyfreithiol. Gallant ddarparu’r holl wasanaethau arbenigol sy’n angenrheidiol i gael y gorau o’ch eiddo deallusol (IP).

Rhoddir cyngor gan y cynrychiolwyr cofrestredig hyn yn gyfrinachol (yn amodol ar fraint gyfreithiol). Maent yn cael eu rheoleiddio gan gorff rheoliadol annibynnol, sef Y Bwrdd Rheoleiddio Eiddo Deallusol (IPREG). Mae hyn yn golygu bod IPReg yn gosod y rheolau ar gyfer yr hyn y mae’n rhaid iddynt ei ddilyn, gan gynnwys bod rhaid iddynt:

  • pasio arholiadau i fod yn gymwys
  • bod wedi’u hyswirio
  • cynnal hyfforddiant bob blwyddyn
  • dilyn cod ymddygiad

Os na fyddant yn dilyn y rheolau hyn, gallant fod yn destun camau disgyblu. Mae IPReg yn cyhoeddi rhestr o ganfyddiadau disgyblu. Caiff cwynion eu trin yn annibynnol gan IPReg neu’r Ombwdsmon Cyfreithiol. Felly mae defnyddio cynrychiolydd cofrestredig yn golygu bod mesurau diogelwch ar waith. Mae’n bosibl defnyddio cynrychiolydd neu gynghorydd sydd heb ei reoleiddio, ond ni fydd gennych y mesurau diogelwch hyn. Gallwch wirio a yw rhywun yn cael ei reoleiddio drwy wirio cofrestr IPReg.

Mae manylion am y proffesiynau a sut i ddod o hyd i dwrnai lleol i’w cael ar y gwefannau canlynol:

Pam y dylech chi ddefnyddio twrnai IP

Mae CIPA a CITMA yn cynnig cyngor cyfreithiol am ddim. Mae hwn i’w gael ar y gwefannau canlynol:

Ceisiwch gyngor cyn gwneud cais am batent

Rydym yn eich cynghori’n gryf i geisio cyngor cyfreithiol cyn gwneud cais am batent gan y gall fod yn broses gymhleth a chostus. Mae manyleb patent yn ddogfen gyfreithiol ac mae angen sgiliau arbenigol i’w drafftio’n iawn. Mae eich siawns o gael patent defnyddiol yn llawer gwell os ydych chi’n defnyddio twrnai.

Ni fyddai’r rhan fwyaf o bobl yn prynu cartref heb gymorth proffesiynol, ac eto mae cael patent yn anoddach na hynny. Os byddwch chi’n cael eich cais patent yn anghywir o’r cychwyn cyntaf, gall fod yn amhosibl cywiro gwall. Bydd hyn yn arwain at golli cyfle i amddiffyn eich dyfais. Gallai olygu na ellir caniatáu eich cais, neu fod eich patent a roddwyd yn llai gwerthfawr yn fasnachol nag y gallai fod wedi bod. Fel gyda’r rhan fwyaf o gymorth cyfreithiol, mae twrneiod patent yn codi tâl am eu gwasanaethau. Fodd bynnag, bydd llawer yn darparu ymgynghoriad byr cychwynnol yn rhad ac am ddim gan roi cyngor sylfaenol. Gall CIPA eich helpu i ddod o hyd i dwrnai yn eich ardal.

Gall CIPA ddarparu 45 munud o gyngor am ddim gan dwrnai patent cymwys trwy ei wasanaeth Clinigau IP. Gallwch drefnu apwyntiad ar gyfer gwasanaeth y Clinig IP drwy eu gwefan, sydd hefyd yn cynnwys adnoddau am ddim a chanllawiau patent, gan gynnwys costau bras.

Cyfreithwyr

Mae IP yn faes arbenigol ac mae angen i chi fod yn siŵr bod unrhyw gyfreithwyr rydych chi’n eu defnyddio yn wybodus ac yn fedrus ym maes IP. Mae’n annhebygol y bydd gan eich cyfreithiwr arferol sgiliau o’r fath.

Mae cyfreithwyr IP yn arbenigo mewn trafodion sy’n cynnwys IP. Mae hyn yn cynnwys:

  • trwyddedu a phrynu a gwerthu busnesau

  • datrys ac ymgyfreitha ynghylch anghydfodau IP

Nid ydynt yn gymwys am batentau na mathau eraill o eiddo deallusol, er bod rhai yn gymwys am nodau masnach cofrestredig. Mae rhai cyfreithwyr hefyd wedi’u cymhwyso fel Twrneiod Nodau Masnach.

Mae cyfreithwyr yn cael eu rheoleiddio o dan y Ddeddf Gwasanaethau Cyfreithiol. Mae’r Awdurdod Rheoleiddio Cyfreithwyr (SRA) yn rheoleiddio cyfreithwyr yng Nghymru a Lloegr. Mae hefyd yn rheoleiddio cyfreithwyr Ewropeaidd a thramor cofrestredig. Nhw yw corff rheoleiddio annibynnol Cymdeithas y Gyfraith Cymru a Lloegr.

Bargyfreithwyr IP

Mae bargyfreithwyr IP yn rhoi cyngor arbenigol mewn materion IP ac yn cynnal achosion yn y llysoedd. Yn gyffredinol, mae aelodau mwy profiadol y grŵp hwn yn gallu rhoi rhywfaint o gyngor busnes ynghylch IP hefyd, er nad dyna eu harbenigedd fel arfer.

Fel arfer, bydd cyflwyniad i fargyfreithiwr IP drwy gyfreithiwr, twrnai patentau, twrnai nodau masnach neu gyfrifydd.

  • Gall Cyngor y Bar - ddarparu manylion bargyfreithwyr sydd wedi’u trwyddedu i’r cyhoedd eu gweld

Hawliau IP dramor

Mae trefnu i geisiadau patent, dyluniad cofrestredig neu nod masnach gael eu cyflwyno ar eich rhan unrhyw le yn y byd yn rhywbeth dim ond twrnai IP profiadol a sydd â chysylltiadau da all ei wneud, gan fod eu sgiliau’n ymestyn y tu hwnt i gyfraith ac ymarfer y DU ac Ewrop. Gall mabwysiadu strategaeth IP ryngwladol briodol fod yn hanfodol i fusnes. Mae gwneud y dewisiadau cywir yn bwysig iawn.

Mae llawer o agweddau i’w hystyried. Er enghraifft, gellid ystyried y materion canlynol wrth benderfynu ble i geisio amddiffyniad patent:

  • a ddylid cael patentau yn y gwledydd lle mae gweithgynhyrchu’n debygol o ddigwydd yn unig

  • a ddylid cael patentau yn lle hynny dim ond mewn gwledydd lle mae’r gwerthiannau mwyaf yn digwydd

  • a ddylid ymestyn patent Ewropeaidd i fod yn orfodadwy ym mhob aelod-wladwriaeth o system batentau Ewrop

  • neu a fyddai rhai dethol yn ddigonol at ddibenion y cleient

Mae amrywiaeth o lwybrau i gael amddiffyniad IP yn rhyngwladol. Mae confensiynau a chytuniadau IP rhyngwladol y gall twrnai eiddo deallusol eu defnyddio er mantais i chi wrth geisio hawliau IP ledled y byd.

Cwmnïau hyrwyddo dyfeisiadau

Gall rhai cwmnïau hyrwyddo dyfeisiadau gynnig gwybodaeth am ddim i chi ar sut i batentu a marchnata eich dyfais.

Mae rhai cwmnïau annibynadwy yn addo gwerthuso eich dyfais am ffi o ychydig gannoedd o bunnoedd. Yna maen nhw’n dweud wrthych chi fod gan eich dyfais botensial gwych ar y farchnad. Efallai y byddan nhw’n cynnig hyrwyddo eich dyfais i weithgynhyrchwyr os byddwch chi’n talu ffi o sawl mil o bunnoedd ymlaen llaw. Ar ôl i chi dalu, efallai na fyddan nhw’n gwneud fawr ddim i chi, neu ddim byd o gwbl.

Bydd cwmnïau ag enw da yn cynnal yr ymchwil ac yn darparu gwerthusiad dilys o’r farchnad. Byddant yn rhoi adolygiad gonest i chi o botensial eich dyfais. Dydyn nhw ddim yn defnyddio ymchwil ffug ac adroddiadau cadarnhaol a gynhyrchwyd ar raddfa fawr. Dydyn nhw ddim yn codi ffioedd mawr ymlaen llaw, fel mae rhai cwmnïau annibynadwy yn ei wneud. Byddant yn argymell pa ymchwil y dylid ei chynnal i werthuso eich dyfais. Os yw’r canlyniad yn gadarnhaol, byddant yn dweud wrthych sut y byddent yn ei farchnata. Byddant yn rhoi dadansoddiad amcangyfrifedig i chi o beth fydd y costau ym mhob cam o’r broses a lefel y risg sy’n gysylltiedig.

Os bydd cwmni hyrwyddo dyfeisiadau yn cysylltu â chi, cymerwch ofal mawr. Cwestiynwch eu honiadau a’u sicrwydd y bydd eich dyfais yn gwneud arian. Ni all neb warantu llwyddiant eich dyfais.

Nid yw ymrwymo i gontract gydag un o’r cwmnïau hyn yn wahanol i unrhyw drefniant ariannol mawr arall. Gwnewch yn siŵr bod eich contract yn cynnwys yr holl delerau rydych chi wedi cytuno iddynt a gwnewch yn siŵr eich bod chi’n cael cyngor cyfreithiol ac ariannol annibynnol.

Gwneud cwyn am gynrychiolydd heb ei reoleiddio

Gallwch gwyno wrthym ni am ymddygiad cynrychiolydd heb ei reoleiddio, er enghraifft os ydych chi’n anfodlon â’r gwasanaeth y maent wedi’i ddarparu. Byddwn yn ystyried y dystiolaeth ac yn penderfynu a ddylid sancsiynu’r cynrychiolydd. Yr unig sancsiwn y gallwn ei gymhwyso yw atal person rhag gweithredu fel cynrychiolydd ger ein bron. Gallwn wneud hyn dim ond os yw eu hymddygiad yn golygu, pe byddent wedi’u cofrestru, y byddai eu rheoleiddiwr wedi’u tynnu oddi ar y gofrestr.

Ni allwn roi dirwyon na dyfarnu iawndal.

Ni allwn ystyried cwynion am gyfreithwyr nodau masnach cofrestredig, cyfreithwyr patent.

Os oes gennych gŵyn am asiant heb ei reoleiddio, cwblhewch ein ffurflen adborth neu anfonwch e-bost at CEUMailbox@ipo.gov.uk

Gallwch hefyd gysylltu â ni i gwyno dros y ffôn ar 0300 300 2000 neu drwy’r post.

Uned Profiad Cwsmeriaid
Swyddfa Eiddo Deallusol
Concept House
Heol Caerdydd
Casnewydd
De Cymru
NP10 8QQ 
Y Deyrnas Unedig

Ceisio cyngor ar eiddo deallusol

Mae nifer o adnoddau am ddim a all roi cyngor i chi ar eiddo deallusol. Gallwch ddod o hyd i’r rhain ar ein tudalen Ceisio cyngor ar eiddo deallusol.

Updates to this page

Cyhoeddwyd ar 26 Tachwedd 2025

Argraffu'r dudalen hon