Tο μοντέλο του Μάντσεστερ και η Ελλάδα του σήμερα απέναντι στα ΣΔΙΤ και την ολοκληρωμένη ΔΣΑ
Hμερίδα που διοργάνωσε η ΕΠΕΜ και η Grant Thornton με την υποστήριξη της Βρετανικής Πρεσβείας
Στην Αθήνα βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα οι εκπρόσωποι της συνεργασίας του μεγαλύτερου έργου ΣΔΙΤ για τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ευρώπη που αφορά την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της ευρύτερης περιοχής του Μάντσεστερ.
Στην ημερίδα που διοργάνωσε η ΕΠΕΜ και η Grant Thornton με την υποστήριξη της Βρετανικής Πρεσβείας, ο κ. Τζον Μπλάντ (γενικός γραμματέας του φορέα του μητροπολιτικού Μάντσεστερ) και ο κ. Στίβεν Τζένκισον (διευθύνων σύμβουλος της παραχωρησιούχου εταιρείας, Viridor Laing), μετέφεραν την εμπειρία τους στο Ελληνικό κοινό, τους εκπροσώπους των Δημοσίων Φορέων και των εργοληπτικών εταιρειών που συμμετέχουν σε έργα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα.
Παρουσιάστηκε η πρακτική που εφήρμοσαν στη μητροπολιτική περιοχή του Μάντσεστερ, πριν ξεκινήσει η κατασκευή μιας από τις μεγαλύτερες μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων στην Ευρώπη (η μεγαλύτερη με σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα - ΣΔΙΤ). Μία μονάδα που εξυπηρετεί 2,6 εκατομμύρια πολίτες και διαχειρίζεται 1,1 εκατ. τόνους απορριμμάτων ετησίως, το 5% των απορριμμάτων όλης της Μεγάλης Βρετανίας, και δημιουργήθηκε χωρίς αντιδράσεις.
«Δεν υπάρχει περίπτωση να αποπειραθείς να χτίσεις ένα εργοστάσιο διαχείρισης απορριμμάτων κάπου και να μη συναντήσεις διαμαρτυρίες. Γι’ αυτό έχει εξαιρετική σημασία να ενημερώσεις σωστά τους τοπικούς άρχοντες και τις κοινωνίες και να έχεις με το μέρος σου τους πολιτικούς. Στην ανάγκη πρέπει να απευθυνθείς σε κάθε πολίτη ξεχωριστά» δήλωσε ο κ. Τζον Μπλάντ.
Συνεχίζοντας ανέφερε ότι :
«Ο κόσμος φοβάται. Επομένως πρέπει πρώτα να τον ρωτήσεις τι θέλει. Ρωτήσαμε λοιπόν την κοινή γνώμη και περισσότερο από το 90% απάντησε ότι ήθελε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, ένα 85% εργοστάσιο μηχανικής επεξεργασίας απορριμμάτων και το 70% ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από τα απορρίμματα. Με αυτά τα δεδομένα απευθυνθήκαμε στα εννέα δημοτικά συμβούλια της περιοχής μας. Διοργανώσαμε επίσης πολλές ανοιχτές εκδηλώσεις, στείλαμε φυλλάδια σε όλους τους πολίτες, εξηγήσαμε τι θα συμβεί αν δεν αλλάξουμε μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων».
Ο Στίβεν Τζένκισον, διευθύνων σύμβουλος της «ViridorLaingLimited» τόνισε στην ομιλία του:
«Οταν ξεκινήσαμε τις υποδομές στο Μάντσεστερ, τα ποσοστά ανακύκλωσης ήταν μόλις 4% και σήμερα φτάνουν το 42% με ετήσιο στόχο να αυξάνονται κατά 3% ετησίως ώς το 2020. Αντίστοιχα, η ανάκτηση υλικών που δεν υπήρχε ως έννοια έφτασε το 95%».
«Είναι σημαντικό την ώρα που η χώρα μας βρίσκεται στην κρίσιμη καμπή χρονικά για τα απορρίμματα και συζητείται για πρώτη φορά ο φόρος ταφής και η συμμετοχή του τραπεζικού συστήματος για τα έργα να πάρουμε τα θετικά από τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν στο Μάντσεστερ ώστε να γίνουν πιο win-win οι ΣΔΙΤ στην Ελλάδα» ανέφερε ο κ. Αντώνης Μαυρόπουλος επικεφαλής των εταιρειών D-Waste, ΕΠΕΜ και πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης για την Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων.
Στον χαιρετισμό της Ημερίδας, ο Βρετανός Πρέσβης στην Ελλάδα κ. Τζων Κίττμερ δήλωσε ότι :
«Στην Βρετανία έχουμε υιοθετήσει μια προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη της την οικονομική διάσταση του θέματος, μέσω της εισαγωγής φόρου στους χώρους υγειονομικής ταφής και τη διαχείριση με βάση την λεγόμενη «ιεραρχία μεθόδων διαχείρισης απορριμμάτων» όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία . Σήμερα, ο τομέας απορριμμάτων και ανακύκλωσης στη Βρετανία παρέχει 100.000 θέσεις εργασίας και αποφέρει πάνω από 14,4 δισεκατομμύρια Ευρώ σε πωλήσεις .Ελπίζουμε το παράδειγμα του Μάντσεστερ που παρουσιάστηκε σήμερα εδώ από τους συντελεστές του, θα δώσει νέες ιδέες στην ελληνική αγορά. Είναι ξεκάθαρο ότι η ορθή διαχείριση απορριμμάτων δεν ωφελεί μόνο το περιβάλλον και την κοινωνία γενικότερα, αλλά μπορεί παράλληλα να αποτελέσει και μια βιώσιμη επιχειρηματική ευκαιρία για συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) προσφέροντας αμοιβαία οφέλη».
Ο Γενικός Γραμματέας ΣΔΙΤ κ. Νίκος Μαντζούφας επισήμανε κατά την ημερίδα:
«Παρά τα προβλήματα της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος, οι τράπεζες ανταποκρίνονται. Έχουμε ήδη έγκριση εμπορικής τράπεζας σε ένα από τα πρότζεκτ που τρέχουν, και της ΕΤΕπ για την μονάδα της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία πρόσφατα βραβεύτηκε ως το καλύτερο παγκοσμίως έργο απορριμμάτων». Συνέχισε προσθέτοντας ότι «εναλλακτική λύση θα αποτελέσει το χρηματοδοτικό μοντέλοJessica που αποτελείται από κοινοτικούς πόρους που χορηγούνται ως δανειακά κεφάλαια».
Όπως σημείωσε οι συμβάσεις στην Ελλάδα ακολουθούν τα πρότυπα των ΣΔΙΤ στην Αγγλία, ενώ υπάρχει συνεργασία και με την Σκωτία στο θέμα της συμβασιοποίησης των έργων. Τέλος ο κ. Μαντζούφας δήλωσε ότι από τις 13 ΣΔΙΤ που είναι σε εξέλιξη 4 έχουν αναδόχους (Σέρρες, Ηλεία, Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος) και αυτό το διάστημα ολοκληρώνονται οι διεργασίες για να κλείσει το χρηματοδοτικό μοντέλο.
Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, επισήμανε ότι
«εάν η πολιτεία δεν βάλλει ποινές στην αυτοδιοίκηση, που φέρει την κύρια ευθύνη για τη διαχείριση των αποβλήτων, οι ΟΤΑ θα συνεχίζουν να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους και να ολιγωρούν». Συνέχισε λέγοντας ότι:
«..ο δήμος δεν μπορεί να δανειστεί λεφτά, επομένως η μόνη λύση είναι τα ΣΔΙT. Δεν είναι κακό να έχει κέρδος ο δήμος και ο ιδιώτης από τα απορρίμματα, είναι λάθος να το δαιμονοποιούμε γιατί έχει μια κοινωνική διάσταση. Πάντως αν δεν τιμωρήσει η πολιτεία την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την ολιγωρία της, δεν θα βάλει ποτέ μυαλό».
«Η σκέψη ήταν να καλέσουμε το μεγαλύτερο ΣΔΙΤ που διαχειρίζεται στερεά απόβλητα για να υπάρξει η ευκαιρία μέσα από την εμπειρία της Μ. Βρετανίας να αναπτυχθεί ο διάλογος μεταξύ των φορέων του δημοσίου και των εταιρειών που συμμετέχουν στα ΣΔΙΤ, για την εξέλιξη αυτών των έργων» αναφέρει ο Αντιπρόεδρος της ΕΠΕΜ κ. Χρήστος Καραγιάννης.
Ακολούθησαν διαδραστικές ενότητες με τη συμμετοχή δημοσίων φορέων καιεργοληπτικών εταιρειών που συμμετέχουν σε έργα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα. Στο πάνελ τωνδημοσίων φορέων συμμετείχαν ο κ. Ανδρέας Βαρελάς, Αντιδήμαρχος Αθηναίων & Εκπρόσωπος ΕΔΣΝΑ, ο κ. Μιχάλης Γεράνης, Πρόεδρος του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας,ο κ. Κώστας Τσιόπτσιας, Αναπληρωτής Δ/νων Σύμβουλος ΔΙΑΔΥΜΑ, η Βιργινία Μανασάκη, Εκπρόσωπος ΕΣΔΑΚ και ο κ. Βασίλης Λιόγκας, συνεργάτης ΥΠΕΚΑ συντονιστής ήταν ο κ.Απόστολος Παπαδόπουλος, Partner, Grant Thornton. Στο δεύτερο πάνελ των εργοληπτικών εταιρειών συμμετείχαν ο κ. Δημήτρης Γεωργόπουλος, Κοιν. ARCHIRODON/INTRAKAT/ENVITEC, ο κ. Διονύσης Γεωργόπουλος, Κοιν. ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ/ΑΒΑΞ, ο κ. Θεόδωρος Μόσχος, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ο κ. Κωνσταντίνος Γιαλαμάς, ΤΟΞΟΤΗΣ και ο κ.Αντώνης Παπαντωνίου της ΜΕΤΚΑ, συντονιστής ήταν ο κ. Νίκος Σελλάς, Μέλος Δ.Σ. της ΕΠΕΜ.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 13 Μαρτίου 2014 στο κτήριο Κωστής Παλαμάς του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου στην Αθήνα.