Trosolwg

Gallwch apelio yn erbyn penderfyniad ynglŷn â’ch hawl i gael budd-daliadau, er enghraifft Taliad Annibyniaeth Personol (PIP), Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (ESA) a Chredyd Cynhwysol.

Y Tribiwnlys Nawdd Cymdeithasol a Chynnal Plant, sy’n rhan o Wasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EF (GLlTEF), sy’n penderfynu ar apeliadau. Mae’r tribiwnlys yn ddiduedd ac yn annibynnol ar y llywodraeth.

Bydd y tribiwnlys yn gwrando ar y ddwy ochr cyn gwneud penderfyniad.

Mae’r canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English).

Cyn i chi apelio

Fel arfer mae’n rhaid i chi [ofyn i’r penderfyniad am eich budd-daliadau gael ei ystyried eto] (/ailystyriaeth-orfodol) cyn y gallwch apelio – gelwir hyn yn ‘ailystyriaeth orfodol’.

Os nad oes angen i chi wneud hyn, bydd eich llythyr penderfyniad yn dweud y gallwch apelio ar unwaith. Bydd y llythyr yn esbonio pam nad oes angen ailystyriaeth orfodol arnoch – dylech gynnwys hwn pan fyddwch yn cyflwyno’ch apêl.

Sut i apelio

Mae apelio yn erbyn penderfyniad budd-dal am ddim.

Dylech apêlio i’r tribiwnlys o fewn mis i gael eich penderfyniad ailystyriaeth orfodol. Os byddwch yn dechrau eich apêl ar ôl mis bydd yn rhaid i chi esbonio pam na wnaethoch yr apêl yn gynharach. Efallai na fydd eich apêl yn cael ei derbyn.

Ar ôl i chi gyflwyno’ch apêl, gallwch reoli eich apêl ar-lein a darparu tystiolaeth i’r tribiwnlys. Penderfynir ar eich apêl mewn gwrandawiad tribiwnlys.

Penderfyniadau budd-dal y gallwch apelio yn eu herbyn

Gallwch apelio yn erbyn penderfyniad ynglŷn â:

  • 30 awr o gynllun gofal plant am ddim
  • Lwfans Gweini
  • Taliad Cymorth Profedigaeth
  • Lwfans Gofalwr
  • Budd-dal Plant
  • Cynnal Plant neu Gynhaliaeth Plant
  • Uned Adfer Iawndal
  • Grŵp Cyflogaeth Wedi’i Eithrio
  • Lwfans Byw i’r Anabl (DLA)
  • Lwfans Gwaith i’r Anabl
  • Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (ESA)
  • Taliad Costau Angladd
  • Grant Iechyd mewn Beichiogrwydd
  • Diogelwch Cyfrifoldebau Cartref
  • Budd-dal Analluogrwydd
  • Cymhorthdal Incwm
  • Budd-dal Marwolaeth Diwydiannol
  • Budd-dal Anabledd Anafiadau Diwydiannol
  • Lwfans Ceisio Gwaith
  • Lwfans Mamolaeth
  • Credydau Yswiriant Gwladol (os ydych yn ddi-waith ac yn chwilio am waith, ond ddim yn cael Lwfans Ceisio Gwaith Dull Newydd)
  • Credyd Pensiwn
  • Taliad Annibyniaeth Personol (PIP)
  • Pensiwn y Wladwriaeth
  • Lwfans Anabledd Difrifol
  • Grant Mamolaeth Cychwyn Cadarn
  • Credydau Treth
  • Gofal Plant Di-dreth
  • Credyd Cynhwysol
  • Taliad Tanwydd Gaeaf
  • Taliad Niwed trwy Frechiad

Gwiriwch unrhyw lythyrau rydych wedi’u cael am eich budd-dal os nad ydych yn gwybod yr union enw.

Cael help a chyngor

Gallwch gael cymorth a chyngor am ddim gan:

Gallwch hefyd ofyn am gyngor gan ymgynghorydd cyfreithiol neu gyfreithiwr.